Maarten Mahieu (29, met krullen) werkt in GO! atheneum (MAKZ) Knokke en geeft daar geschiedenis, cultuurwetenschappen en de module ‘human interest’. Daarnaast werkt hij in bijberoep voor het historisch projectbureau Geheugen Collectief. En hij schrijft ook voor Helemaal GO!
Onder het mom van de vrijheid van meningsuiting zag ik de voorbije weken op mijn computerscherm heel wat gratuite, populistische en vaak xenofobe ‘meningen’ de revue passeren. Posts op de sociale media of commentaren bij krantenartikels reduceren complexe maatschappelijke problemen tot eenzijdige oneliners. Harde woorden worden duidelijk niet geweerd op het net.
De toon van de gesprekken in mijn klas lijkt soms op die van die online ‘discussies’. De meningen van mijn leerlingen zijn niet altijd even genuanceerd. Betogen beginnen met ‘ik ben geen racist maar…’ of ‘ik heb niets tegen werklozen maar…’ GO!-waarden als respect en een positief-kritische ingesteldheid moeten dikwijls plaats maken voor versimpelde ‘waarheden’.
Wat je op sociale media niet kan corrigeren, kan in de klas gelukkig wel. We maken een aantal afspraken en creëren zo ruimte voor een eerlijk debat. Een afspraak is dat naar ieders betoog geluisterd wordt. Ook als mensen verschillen van mening.
Minstens even belangrijk is dat iedereen zijn of haar mening moet staven met stevige argumenten. Het recht om je mening te zeggen, gaat in de klas gepaard met de plicht om die mening te onderbouwen. Je kan niet zomaar alles zeggen en niet iedere mening is even veel waard. Hoe extremer de stelling, hoe steviger je argumenten moeten zijn. Eerder dan de leerlingen te bekeren tot de ultieme waarheid, denk ik dat een leraar zijn leerlingen moet laten stilstaan bij de betrouwbaarheid van hun bronnen en in dat opzicht voor weerwerk moet zorgen. Hij moet veralgemeningen doorprikken, intellectuele onjuistheden aankaarten en kritisch denken aanmoedigen.
De gemoederen lopen soms hoog op in de klas en dat mag ook. Als er maar gediscussieerd wordt met open vizier en mijn leerlingen oefenen om dat respectvol en met doordachte argumenten te doen.
