Vijandige overnames? Tijd voor een factcheck

Dit is wat je moet weten:

• Het GO! heeft de afgelopen jaren inderdaad enkele scholen van lokale besturen overgenomen. Maar het heeft daartoe nooit zelf het initiatief genomen. Het GO! voert geen actief overnamebeleid: overnames gebeuren telkens op vraag van het gemeentebestuur. Áls de vraag komt, dan gaat het GO! daar wel op in. Het is immers logisch dat wanneer er een overname wordt overwogen, naar het GO! gekeken wordt: zo blijft de school binnen het officieel onderwijs en behouden ouders de keuze tussen de levensbeschouwelijke vakken.
  
  
• Onderwijs organiseren, daar komt ontzettend veel bij kijken. Voor lokale besturen is dat niet altijd vanzelfsprekend, want het is de gemeenteraad die dan moet instaan voor aanwervingen bijvoorbeeld, of tuchtsancties ten aanzien van personeel. Het GO! is daarentegen een organisatie met een sterke structuur die specifiek is uitgerust om zijn 1.000 scholen te ondersteunen. Een andere reden die gemeentebesturen inroepen om scholen over te dragen is dat ze ten volle hun regierol willen opnemen tegenover alle scholen op hun grondgebied. Voor een bestuur dat zelf onderwijs inricht, is het niet eenvoudig die regierol op te nemen.
  
  
• Het GO! ‘koopt’ geen scholen. Als het GO! scholen overneemt van lokale besturen, worden de gebouwen in erfpacht genomen voor een minimale vergoeding, wordt een lopende lening of DBFM-vergoeding verder afbetaald. Het GO! betaalt principieel niet voor de vergoedingen of leningen die een lokaal bestuur al heeft afbetaald. Voorop staat bij elke overname dat het GO! op zoek gaat naar de beste oplossing voor leerlingen en hun ouders, om continuïteit te garanderen en om kwaliteitsvol onderwijs aan te bieden.

Vastgoedmagnaat of goede huisvader?

Het GO! beheert een héél groot patrimonium: 3.700 gebouwen op 830 sites, goed voor 4 miljoen vierkante meter gebouwoppervlakte en 13 miljoen vierkante meter grondoppervlakte, verspreid over heel Vlaanderen en Brussel.

Om scholen te bouwen en onze gebouwen te onderhouden, krijgt het GO! dotaties. Deze middelen uit de Vlaamse begroting zijn structureel ontoereikend (ook al voorzag de Vlaamse Regering deze legislatuur wel meer middelen. In 2022 ging het extra budget jammer genoeg volledig naar de stijging van de bouwprijzen). De jarenlange onderfinanciering heeft tot gevolg dat een groot deel van de gebouwen van het GO! in slechte staat is. Voor elke euro die het GO! krijgt, zijn er eigenlijk drie nodig (zes als wordt rekening gehouden met de ambitie om te verduurzamen). Het GO! kaart dat al lang aan bij de overheid en vraagt oplossingen maar rekent ook niet op een mirakel. Dat maakt dus dat het beleid van het GO! erop gericht is om zeer bedachtzaam en efficiënt om te springen met de middelen.

Door het structurele tekort aan middelen kan het GO! voor het beheer van zo’n groot patrimonium niet zonder een doordachte aanpak en langetermijnvisie. In 2019 werd de staat van het volledige patrimonium geregistreerd. In combinatie met zogenaamde ‘integraalplannen’ en ‘huisvestingsplannen’ per scholengroep kon het GO! daardoor een toekomstvisie op het vlak van onderwijsaanbod en patrimonium uitwerken.

Bij de overheveling van het rijksonderwijs naar het gemeenschapsonderwijs werd ook de infrastructuur overgeheveld. Daarbij ook een aantal gebouwen en gronden die niet (of niet meer) geschikt zijn voor onderwijs. De middelen die uit de verkoop van deze gebouwen en gronden voortvloeien, worden integraal opnieuw geïnvesteerd in schoolgebouwen. Zo vullen ze dus de dotaties aan. Maar ook deze opbrengsten dekken de noden niet.

“Ik ben echt trots op de inspanningen die we samen met onze scholengroepen doen om ons patrimonium, dat miljoenen vierkante meters omvat, als een goede huisvader te beheren en om de middelen die we krijgen uit de dotaties – en dus van de belastingbetaler – op een doordachte, toekomstgerichte en efficiënte manier te besteden. Anderzijds blijven we onze beleidsmakers aanklampen om de dotaties voor infrastructuur te verhogen.”

Koen Pelleriaux
Afgevaardigd bestuurder GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

Lees meer:

• Infrastructuurbeleid
• Jaarverslag 2021 van het GO! onderwijs van de Vlaamse GemeenschapJaarverslag
• Ons onderwijs verdient beter dan beschuldigende koepels | De Tijd

Aanvulling factcheck

Volgens het artikel in de krant nam het GO! in 4 gevallen wel degelijk het initiatief tot overname: in Knokke, Ternat, Niel en De Haan.

• Na interne navraag kunnen we formeeel zijn: voor Knokke, Ternat en De Haan is dat niet correct. Daar kwam het initiatief telkens wel degelijk van het gemeentebestuur.
• Wat Niel betreft verwijzen we naar de woorden van de onderwijsschepen in Niel in een ander artikel van dezelfde krant:
  "De beslissing [tot overname] is zeker niet genomen vanuit financieel oogpunt. De overname is eerder ‘spontaan gegroeid’ dankzij een jarenlange goede samenwerking met de scholengroep Rivierenland.” De schepen gaf ook aan dat "de groei van de school, de onderwijsvernieuwing en de nieuwe pedagogische en didactische uitdagingen hoge eisen stellen aan onze personeelsleden. Zij hebben nood aan degelijke ondersteuning en het Gemeenschapsonderwijs – in het bijzonder Scholengroep Rivierenland – kan hier nog beter voor zorgen. We laten de school niet los, maar werken voortaan vanuit een regisserende rol."

.