Radicalisering van jongeren voorkomen

De Raad van het GO! bekrachtigde een visietekst over radicalisering die was voorbereid door beleidsmedewerkers van de drie bestuursniveaus. De pedagogische begeleidingsdienst (PBD-GO!) ontwikkelde het nascholingstraject ‘Radicalisme en extremisme’ dat uit zes informatie- en werksessies bestaat. In samenwerking met de inspectie Islam kregen bovendien 600  Vlaamse islamleraren de nodige handvatten mee om beter om te gaan met de toenemende polarisatie in de samenleving.

“We merken dat onze islamleerkrachten vaak als eerste geconfronteerd worden met signalen van radicalisering en extreme attitudes”, zegt afgevaardigd bestuurder Raymonda Verdyck. “Hoewel ze hun best doen om daar op een juiste manier mee om te gaan, is het vaak zoeken hoe ze dat kunnen doen. Vanuit ons pedagogisch project (PPGO!) en onze ervaring met burgerschapsvorming kunnen wij hier samen met hen op een positieve manier mee aan de slag gaan.”

“Er is meer en meer polarisering in de samenleving”, vult inspecteur-islam Ahmed Azzouz aan. “Er is een toenemend wij-zij-denken, waarbij elke partij zich terugtrekt in zijn eigen cocon en sommigen ook haat gaan verspreiden. Dat doen ze bijvoorbeeld online en via Facebook. Hun bedoeling is om jongeren religieus te indoctrineren en hen zo te verwijderen van de maatschappij. Dat mogen we niet laten gebeuren. Jongeren hebben veel vragen, het is aan ons om antwoorden op die vragen te geven door andere inzichten aan te bieden. Dat is wat we in deze opleiding zullen doen.”

Het opzet is duidelijk. De islamleraren krijgen handvatten mee om hun leerlingen preventief naar de juiste inzichten te begeleiden. “Het zijn trouwens niet alleen islamleraren die deze ondersteuning krijgen”, zegt Karin Hermans, die samen met islamkenner en deradicaliseringsexpert Cherif Al Maliki de opleiding geeft. Ze is tevens directrice van GO! atheneum Antwerpen, beleidscoördinatorpreventie-radicalisering GO! en co-chair of werkgroepleider onderwijs voor het RAN (Radicalisation Awareness Network Europe). “Deze opleiding kadert in een groter actieplan van het GO! ter preventie van radicalisering. Het afgelopen jaar hebben we al 1200 sleutelfiguren in al onze scholengroepen gevormd. Vaak wordt in scholen naar de leraar islam gekeken om problemen rond radicalisering op te lossen. Daarom willen we met deze vorming de islamleraren sterker maken. Belangrijk is echter ook dat we het signaal geven dat scholen en leraren deze problematiek niet alleen kunnen aanpakken. Wij pleiten dan ook voor een multidisciplinaire aanpak waarbij de rest van de samenleving – van jongerenwerkers tot politie en jeugd- en sportclubs – betrokken worden.”

Samen sterk. En in de opleiding staan de islamleraren in de spotlight, want hun rol valt niet te onderschatten. “De voedingsbodem van radicalisering is frustratie, discriminatie, slechte vrienden en slechte punten”, aldus Heremans. Groomers (ronselaars, nvdr.) spelen hier handig op in. “We moeten de veerkracht en weerbaarheid van jongeren sterker maken. We hebben bovendien helden van hier nodig, rolmodellen. En (islam)leerkrachten kunnen dat zijn.”

Tijd voor actie. Samen met Cherif Al Maliki verdiepen de islamleraren tijdens deze vorming zich in een hoop Koranverzen en bespreken ze hoe die mogelijks geïnterpreteerd kunnen worden. “Radicale ideeën zijn op zich niet verkeerd”, zegt een aanwezige leraar achteraf. “Ze worden wel verkeerd als ze extremistisch worden. Het is de taak van zowel de leraren islamitische godsdienst als van de rest van het team om dat goed te bewaken. Vanuit onze eigen religieuze achtergrond staan wij als islamleraren misschien wel dichter bij die leerlingen. Daarom is deze opleiding een grote meerwaarde.”