Speerpunten

Strategisch Plan GO! 20 2.0

Situering

Het Strategisch Plan GO! 20 2.0 is geactualiseerd. De focus is aangescherpt en er zijn minder doelstellingen. Het strategisch plan is nog meer ontwikkeld als een overkoepelend verhaal. Het geeft nu richting aan de hele organisatie of werking, d.w.z. dat ook de reguliere werking wordt ingezet om de doelstellingen te realiseren. Het aantal strategische projecten is beperkt en er zijn prioritaire acties afgebakend.

Afbakening planningsfase

Met het PPGO! als uitgangspunt werden de volgende strategische doelstellingen vastgelegd:

• SD 1: Het GO! vormt leerlingen en cursisten tot kritische burgers die samen leren en samen leven in een continu veranderende maatschappij.
• SD 2: Het GO! garandeert kwaliteitsvol onderwijs voor iedereen.
• SD 3: Elke medewerker van het GO! is een geëngageerde professional.
• SD 4: De bestuurlijke organisatie van het GO! is efficiënt, performant en wendbaar.
• SD 5: Het GO! streeft naar inspirerende, innovatieve en kwaliteitsvolle scholen door middel van een strategisch infrastructuurbeleid.

Er werd bepaald door welke projecten en prioritaire acties deze doelstellingen zullen worden gerealiseerd. Voor alle projecten en acties werden voorstellen uitgewerkt. Tijdens het Raadsseminarie van 3 & 4 juni werd geregelde rapportering afgesproken over de voortgang van specifieke prioritaire acties en jaarlijkse rapportering over het geheel.

Afbakening uitvoeringsfase

Na het Raadsseminarie werd de verdere uitrol van het strategisch plan uitgetekend. Rollen, verantwoordelijkheden en timing in dit proces werden verder uitgewerkt.

Voor elk project en elke prioritaire actie werd een inhoudelijke trekker aangeduid, die het project of de actie binnen de gestelde timing moet realiseren en de indicatoren moet opvolgen. De projecttrekkers kunnen gebruikmaken van de gestandaardiseerde projectmethodologie (vertaald op maat van het GO!). De plannings- en monitoringstool TRAJECT bevat een module voor projectbeheer waarin de standaardmethodologie wordt gevolgd. Op die manier vermijdt men het gebruik van verschillende sjablonen, zodat de planlast vermindert. De afdeling Beleid & Strategie coördineert globaal de acties en indicatoren en bewaakt de voortgang. De afdelingshoofden volgen de werkzaamheden van de trekkers binnen hun afdeling op. De directieraad bewaakt het overzicht, de mijlpalen en de onderlinge samenhang van de strategische doelstellingen en prioritaire acties en stuurt bij waar nodig.

Overzicht opgestarte projecten of acties en realisaties

De volgende projecten of acties (per strategische doelstelling) werden opgestart:

SD1:

• Leerlingenparlement en tweedaagse PPGO! Live, voorjaar 2017
• Basispakket preventie radicalisering voor alle scholengroepen (zie verder)
• Visietekst ‘Actief burgerschap’ (zie verder)
• Burgerschapsbooster (zie verder)
• Leerlijn Actief burgerschap (zie verder)

SD2:

• Project ‘Groei’ om scholen en scholengroepen te ondersteunen bij hun communicatie met nieuwe ouders en leerlingen
• Voorstel matrix 2e en 3e graad modernisering SO (zie hoofdstuk ‘Ondersteuning en dienstverlening aan het onderwijsveld’)
• Visietekst ’Leerlingenbegeleiding’
• Visietekst ‘Inclusief onderwijs’ (+ implementatieplan) (zie verder)
• Visietekst ‘STEM’ (zie verder)
• Doorstroominitiatieven rond onderwijsloopbaanbegeleiding, d.w.z. een actieplan op basis van inzicht in de behoeften van leerlingen om via duurzame didactische activiteiten de doorstroming van het basis- naar het secundair onderwijs (en later van de 1e naar de 2e en van de 2e naar de 3e graad SO) te verhogen

SD 3:

• Opstart HR-netwerk (zie hoofdstuk ‘Ondersteuning en dienstverlening aan het onderwijsveld’)
• Afbakening rollen, taken, inhouden van het HR-netwerk

SD 4:

• Verfijning outputindicatoren en aanzet effectindicator – onderdelen van een dashboard voor rapportage over het management om het beleidvoerend vermogen van het GO! als net te versterken
• Tweedaagse PBD over stappenplan implementatie ROK (Referentiekader voor Onderwijskwaliteit)
• Verdere stappen in dossier ‘Bestuurlijke optimalisatie’ (zie verder)
• Opstart GO! intern kerntakendebat om de missie en het pedagogisch project van het GO! nog beter te realiseren en het GO! als hèt onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap nog sterker te maken
• Strategisch IT-plan goedgekeurd, tweejaarlijks operationeel IT-plan in uitvoering om het digitaal denken en handelen in de scholen(groepen) en centrale diensten te vernieuwen en ondersteunen (onder meer door verdere uitbouw van het lerend netwerk, de realisatie van GO! pro, het kennisplatform voor de GO! professional, en de vernieuwing van de website)
• Start proefproject binnen GO! 3.0 (zie verder)

SD 5:

• Projectvoorstel globaal infrastructuurbeleidsplan (zie  hoofdstuk ‘Ondersteuning en dienstverlening aan het onderwijsveld’)
• Projectvoorstel monitoringsysteem voor vastgoedkenmerken (zie hoofdstuk ‘Ondersteuning en dienstverlening aan het onderwijsveld’)
• Projectvoorstel beheersplan monumenten waarin het GO! een globale aanpak uitwerkt voor het beheer van de monumenten
• Bijsturing integraalplannen (zie hoofdstuk ‘Ondersteuning en dienstverlening aan het onderwijsveld’)

Afbakening evaluatiefase

Er wordt gemonitord of projecten en acties vooruitgang boeken, resultaten opleveren die aan de verwachtingen voldoen én of ze een coherent geheel vormen waardoor de doelstellingen worden gerealiseerd. De resultaten van de monitoring worden geëvalueerd en er worden verbetervoorstellen geformuleerd.

Daarnaast zal het strategisch plan regelmatig worden geactualiseerd op basis van externe ontwikkelingen en de eigen beleidsagenda.

Vernieuwd PPGO! 'Samen leren samenleven'

Op 19 januari is in het Vlaams Parlement het vernieuwde pedagogisch project van het GO! ‘Samen leren samenleven’ aan de buitenwereld voorgesteld. Dit aangepaste PPGO!, inclusief de vernieuwde Neutraliteitsverklaring en Verklaring van Gehechtheid aan het GO!, is het resultaat van een participatief traject bij onze professionals, ouders, leerlingen en cursisten.

Het PPGO! is het basisdocument waarin de grondbeginselen, de waarden en de algemene doelstellingen van het GO! zijn opgenomen. Met deze vernieuwde versie zetten we geen fundamentele koerswijziging in, maar herbevestigen we onze uitgangspunten: jonge mensen reële kansen bieden, segregatie tegengaan, talenten ontwikkelen en élk talent gelijkwaardig behandelen.

Wel maken we bewust de omslag van actief pluralisme naar actief burgerschap. Hiermee gaan we een stap verder dan in het verleden en stellen we ons minder vrijblijvend op. ‘Actief burgerschap’ wordt gekenmerkt door een actief pluralistische basishouding, maar voegt daar de dimensies van betrokkenheid en wederkerigheid aan toe - een beklemtoning van het woord ‘samen’ in ‘samen leren samenleven’. Ons PPGO! neemt neutraliteit als uitgangspunt voor actief burgerschap, omdat neutraliteit een voorwaarde is om het samenleven op grond van gelijkwaardigheid mogelijk te maken. Die gelijkwaardigheid is voor het GO! een voorwaarde om het democratisch samenleven vorm te geven.

Tegelijk met de lancering van het PPGO! anno 2016 werd de brochure ‘Samen leren samenleven. Ons pedagogisch project’ verspreid.

Communicatietraject

Daarop volgde een communicatietraject dat bestond uit een informerende en vervolgens een sensibiliserende golf, met acties gericht op alle GO! betrokkenen. Via filmpjes, het GO! magazine en nieuwsbrieven raakte het vernieuwde PPGO! verder bekend, zowel in ons onderwijsveld als erbuiten.

In het voorjaar lichtte de afgevaardigd bestuurder in zes zgn. ‘netwerken XL’ (regionale netwerksessies) onze geactualiseerde missie toe. Op 1 september hebben alle GO! professionals in heel Vlaanderen en Brussel het vernieuwde PPGO! ondertekend. In oktober werd een oproep gelanceerd om deel te nemen aan de PPGO! wedstrijd, waarbij scholen aan de hand van een filmpje tonen hoe zij ‘Samen leren samenleven’ in de praktijk waarmaken. Na een publieksstemming onder vijf genomineerden werd de uiteindelijke winnaar bekendgemaakt tijdens het tweedaagse evenement ‘PPGO! Live’ in april 2017.

De implementatie van het vernieuwde PPGO! maakt deel uit van de eerste strategische doelstelling van ons strategisch plan 20 2.0: ‘Het GO! vormt leerlingen en cursisten tot kritische burgers die samen leren samenleven in een continu veranderende maatschappij’.

Actief burgerschap staat centraal

In december heeft de Raad van het GO! de visietekst ‘Actief burgerschap’ goedgekeurd. Die visie vormt het kader bij de manier waarop we leerlingen kunnen vormen tot actieve, mondige en kritische burgers die zich verbonden voelen met onze samenleving. We doen een beroep op lerenden, ouders, personeel en bestuurders om mee te bouwen aan de samenleving van de toekomst: een vrije democratie met actieve burgers waarin het vreedzaam samenleven centraal staat en elke persoon gelijke kansen heeft om zich maximaal te ontplooien.

Voor het GO! betekent actief burgerschap dat burgers op een actieve manier mee vormgeven aan de samenleving en aan hun plaats binnen die samenleving. Kritisch nadenken, democratisch handelen en actief participeren aan onze samenleving zijn daar een deel van [*]. 

Voor de manier waarop we (willen) deelnemen aan de samenleving en het samenleven, zijn onze zes kernwaarden richtinggevend:

• handelen vanuit een respectvolle houding;
• zich oprecht openstellen tegenover anderen;
• elkaar behandelen op grond van gelijkwaardigheid;
• op een open manier met elkaar communiceren;
• geëngageerd en betrokken zijn.

Elk van deze waarden veronderstelt wederkerigheid: het is niet alleen het gedrag dat we voor onszelf vooropstellen, maar tegelijk ook wat we van anderen verwachten, om op die manier bij te dragen tot het vreedzaam samenleven.

Met de centrale plaats van actief burgerschap in ons PPGO! bouwen we bewust verder op de rijke GO! traditie rond het stimuleren van actief burgerschap bij al onze lerenden. In de visietekst en het bijbehorende plan van aanpak geven we niet enkel aan wat we in het GO! onder actief burgerschap verstaan, maar ook op welke manier(en) scholen hier versterkt op kunnen inzetten. Om een oefenplaats te zijn voor actief burgerschap en het samen leren samenleven, is een participatief schoolklimaat onontbeerlijk, aangezien de algemene cultuur op school minstens even belangrijk is als het overbrengen van feitenkennis. Wij vinden dat burgerschapseducatie een expliciete plaats in het curriculum verdient, maar tegelijk ook impliciet en geïntegreerd aan bod moet komen in heel het schoolgebeuren. Alleen zo kunnen we leerlingen maximaal voorbereiden om als actieve burgers deel te nemen aan de samenleving van vandaag én morgen en die ook actief mee vorm te geven.

Er worden tal van initiatieven opgezet om onze professionals daarin te ondersteunen. Zo bieden we heel wat nascholingen aan rond waarden, democratie, actief burgerschap, zorg en diversiteit, enz. In wat volgt belichten we enkele nieuwe initiatieven van het afgelopen jaar.

___________________
[*] Vlaams Parlement. De Kracht van je Stem (2016). Burgerzin. Geraadpleegd op 20 oktober 2016 via http://www.dekrachtvanjestem.be/wie-zijn-we/achtergrond/burgerzin; hoewel zij hier de term ‘democratisch burgerschap’ gebruiken, verkiezen wij de term ‘actief burgerschap’ omdat we de actieve component essentieel vinden.

Leerlijn Actief burgerschap

Zoals in de visietekst wordt beschreven, moet actief burgerschap deel uitmaken van de hele schoolcultuur. In principe kan het in elk vak aan bod komen. In het secundair onderwijs zit het in de vakoverstijgende eindtermen, maar komt het niet in alle vakken expliciet aan bod. Omdat sommige scholen nood hebben aan meer tijd en ruimte om nog explicieter aan actief burgerschap te werken, wordt er sinds het afgelopen jaar een leerlijn Actief burgerschap voor het secundair onderwijs uitgewerkt. Actief burgerschap bestaat voor de leerlijn uit drie competenties: filosoferen, waardenvorming en duurzaam samenleven. Voor elke competentie vinden leerkrachten specifieke kennis, vaardigheden en attitudes die opbouwen volgens complexiteit, rekening houdend met de leeftijd en het cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkelingsniveau van leerlingen. De leerlijn kent leerkrachten expliciet ruimte toe om eigen kennisinhoudelijke expertise toe te voegen. Naargelang van de vereisten van de beginsituatie kunnen de leerkrachten of de school kennis, vaardigheden en attitudes combineren tot een doordachte invulling van een van de drie competenties van actief burgerschap.

Vanaf september 2017 zal de leerlijn in de vrije ruimte als vak aangeboden worden in scholen die zich kandidaat stellen voor de try-out van de leerlijn. Het gaat bij de implementatie van de leerlijn om een school-breed project, waarbij het vak (1u) binnen de vrije ruimte een element kan zijn. Overleg en interactie met andere vakken zijn daarbij hoe dan ook noodzakelijk om op een geïntegreerde wijze de leerlijn en de vakoverstijgende eindtermen rond burgerschap te realiseren en aan burgerschap gerelateerde thema’s te ondersteunen. Op termijn wensen we dit proefproject en de leerlijn ook structureel en formeel een plaats te geven in het curriculum. 

Burgerschapsbooster

Op 1 september lanceerden we voor alle scholen de GO! burgerschapsbooster, een online instrument dat scholen een 'boost' moet geven om (verder) met actief burgerschap aan de slag te gaan. Het is bedoeld voor leerlingen van de 3de graad basisonderwijs en van alle graden en onderwijsvormen van het secundair onderwijs en het deeltijds kunstonderwijs. De booster peilt aan de hand van een reeks stellingen naar hun opvattingen, ervaringen en gedragingen rond burgerschap. Scholen die deelnemen, ontvangen een persoonlijk burgerschapsrapport en krijgen zo een beter zicht op welke waarden al sterk leven bij de leerlingen en welke nog beter ontwikkeld kunnen worden. De booster is niet bedoeld als evaluatie- of controle-instrument. Scholen kunnen er wel sterktes en verbeterpunten mee achterhalen en hun visie op actief burgerschap ontwikkelen en/of bijsturen. Meer bepaald kunnen ze nieuwe (of bestaande) lesactiviteiten of schoolacties plannen (of verbeteren) om actief burgerschap te stimuleren. Na de lancering hebben 60 scholen (19 basis- en 41 secundaire scholen, goed voor 11.000 leerlingen) deelgenomen aan het invullen van de burgerschapsbooster. Wegens het belang van het schoolteam als rolmodel, wordt er ook werk gemaakt van een versie voor GO! professionals. 

Prioritair actieplan 'Preventie en opvolging radicalisering en polarisering'

Het prioritair actieplan ‘Preventie en opvolging radicalisering en polarisering’ werd ontwikkeld in het kader van de eerste strategische doelstelling van het strategisch plan 20 2.0!: ‘Het GO! wil leerlingen en cursisten vormen tot kritische burgers die samen leren samenleven in een continu veranderende maatschappij’.

Na de aanslagen van 22 maart in Brussel werd via de algemeen directeurs een oproep gelanceerd om in een versneld tempo in alle GO! scholen sleutelfiguren aan te stellen en vorming te geven via de module 'Basisvorming preventie radicalisering en polarisering'. Deze op maat gemaakte basisopleiding werd gekoppeld aan ervaringen uit de praktijk. In nauwe samenwerking met een islamdeskundige van Ceapire wordt hier islamitische radicalisering belicht, maar ook andere vormen van radicalisering worden besproken. Er worden tools aangereikt om te depolariseren bij conflictsituaties.

Deze vorming is ook interactief. Er wordt gewerkt met praktijkvoorbeelden: van het kritisch bespreken van rekruteringsvideo's, het behandelen van krantenartikelen tot het bespreken van al dan niet echte casussen.

Tegen eind 2016 hadden alle scholengroepen deze basisvorming gevolgd. Na de basismodule kunnen scholen minimum twee en maximum zes modules kiezen uit het aanbod, naargelang van de lokale situatie en noden, om zo op termijn een beleid op maat van hun context te kunnen ontwikkelen: 

• Actief burgerschap
• Identiteitsvorming bij moslimjongeren
• Islam, IS en radicalisering
• Omgaan met racistische uitspraken
• Moeilijke gesprekken over diversiteit
• Moeilijke gesprekken met ouders
• Radicalisering: samenwerking met het CLB
• Media en radicalisering

(Sociale) media spelen vaak een heel grote rol in het radicaliseringsproces en daarom biedt het GO! voor professionals ook een vorming rond ‘Sociaal en wijs omgaan met media' aan, om leerlingen er (kritisch) mee te leren omgaan.

Het GO! geeft actief burgerschap’ bewust een centrale plaats in zijn PPGO! en maakt op deze manier de koppeling naar verschillende beleidsniveaus:

Vlaanderen koppelt zijn ‘Actieplan ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme’ aan de zgn. ‘Paris Declaration’ (17 maart 2015) waarin de verschillende Europese onderwijsministers de belangrijke rol van onderwijs in de strijd tegen racisme, onverdraagzaamheid en discriminatie onderschrijven.
Het RAN (Radicalisation Awareness Network) neemt met zijn werkgroep Onderwijs het voortouw bij de preventie van radicaliseringsprocessen.
In april 2016 heeft minister van Onderwijs Hilde Crevits zich geëngageerd om mee te werken aan het ontwerpen van een Europees referentiekader van descriptoren voor competenties voor een democratische cultuur. De 20 kerncompetenties die waarden, attitudes, vaardigheden en kennis omvatten, worden in de loop van 2016-2017 ook in GO! scholen uitgetest. Op basis hiervan ontwikkelt het GO! een leerlijn ‘actief burgerschap’ voor het secundair onderwijs.
Ook andere lopende initiatieven, zoals het versterken van de interlevensbeschouwelijke dialoog in de GO! scholen en ouder- en jongerenparticipatie, staan voortdurend in de spotlights van het beleid en ondersteunen op een duurzame manier het leefklimaat en het preventiebeleid in onze scholen. Tijdens al deze sessies en vormingen ontwikkelen de scholengroepen een lerend netwerk met expertise en goede praktijken.

Het GO! legt hiermee de lat hoog en wil op korte en lange termijn al zijn scholen en leerkrachten vertrouwd maken met radicaliserings- en polariseringsprocessen in onze samenleving. We willen hier snel en actief op inzetten omdat het belangrijk is dat jongeren zich deel van onze samenleving voelen, dat de samenleving hen waardeert en duidelijke toekomstperspectieven biedt.

Het is onze ambitie om na twee tot drie schooljaren al onze scholen een vormingspakket te hebben aangeboden. Zo ondersteunen we de scholen, scholengemeenschappen en scholengroepen om lokaal, naargelang van hun eigen specifieke context, een beleid te ontwikkelen dat gekoppeld is aan ons PPGO! en de niveaus in het preventiemodel. Door deze intense samenwerking hoopt het GO! zijn maatschappelijke opdracht als onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap ten volle te vervullen en bij te dragen tot een sociale en veilige leer- en leefomgeving die de sociale cohesie in onze samenleving bevordert. 

Bestuurlijke optimalisatie

In haar beleidsnota 2014-2019 en beleidsbrief 2015-2016 heeft Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits de doelstellingen van de ‘bestuurlijke optimalisatie van schoolbesturen’ opgenomen. Ook de vorige Vlaamse regering werkte reeds een nota uit over de bestuurlijke schaalvergroting in het onderwijs. Het GO! heeft daar niet op gewacht om zijn bestuurlijke organisatie tegen het licht te houden. Al in 2010 was er sprake van een ‘optimalisatietraject scholengroepen’, naar aanleiding van de nota ‘10 jaar scholengroepen’ van de Coördinatieraad van algemeen directeurs, die gericht was op een verbeterde werking van de scholengroepen. Begin 2014 werd in overleg tussen de centrale diensten en de scholengroepen het project ‘Bestuurlijke optimalisatie’ (schaalvergroting) opgestart. Dit project werd in het afgelopen jaar voortgezet.

Via netwerkdagen ondersteunen en professionaliseren wij de scholengroepen en de raden van bestuur. Er worden praktijkvoorbeelden gedeeld rond verschillende thema’s, zoals financieel beleid, kwaliteitszorg, infrastructuurbeleid en HR-beleid. Daarnaast stemmen we de kerntaken in de bestuursniveaus op elkaar af en werken ze samen verder uit.

Twee scholengroepen hebben beslist om tot fusie over te gaan: scholengroepen Ant1gon en Forum fungeren sinds 1 september 2016 als Scholengroep Antwerpen. Scholengroepen  Kla4 en Kempen hebben een intentieverklaring ondertekend tot fusie op 1 september 2017.

School on the Cloud

‘School on the Cloud‘ is een internationaal ICT-netwerk dat focust op nieuwe, toekomstgerichte manieren van lesgeven waarbij men gebruikmaakt van de mogelijkheden van de Cloud, maar wel in overeenstemming met de wijze waarop in het onderwijs geleerd, gedacht en gedeeld wordt. 

Werkgroep i Teacher

Als hoofdpartner van het netwerk organiseerde en leidde het GO! de submeetings met de partners van de werkgroep i-Teacher (Porto november 2014, Madrid juni 2016). Tijdens de slotconferentie op 18 november in het Vlaams Parlement gaven keynote sprekers als Sugata Mitra en Ewan McIntosh een uiteenzetting. Met niet minder dan 185 deelnemers kan de slotconferentie een succes worden genoemd.

De werkgroep i-Teacher is in het leven geroepen om de impact van de Cloud en de nieuwe technologische mogelijkheden op het onderwijs en de manier van lesgeven te onderzoeken en vorm te geven. De werkgroep ging na wat de rol van de leerkracht is in het digitale tijdperk en welke middelen nodig zijn om maximaal te kunnen gebruikmaken van de hedendaagse tools en mogelijkheden, om zo tot praktische leidraden te komen voor zowel de leerkracht als de opleider.

De werkgroep heeft verschillende projecten uitgevoerd om de mogelijkheden van de Cloud in het onderwijs meer vorm te geven. Er werden presentaties gemaakt over de impact van onderwijs in een Cloud-omgeving op leerkrachten en opleiders. In een online catalogus werden platformen, tools en apps voor docenten en opleiders gebundeld en toegelicht. Er is een flyer beschikbaar die de werking van de werkgroep verder toelicht en op de slotconferentie werd een workshop gegeven die geïnspireerd werd door School on the Cloud.

Inspiratie voor andere GO! projecten

School on the Cloud heeft ook inspiratie geleverd voor een aantal projecten van het GO!. Het project ‘GO! 3.0’ bijvoorbeeld onderzoekt hoe leerlinggericht flexibel leren en de leerkracht als leercoach kunnen worden ondersteund door innovatieve software. Dit project maakt leerlingen bewust van hun digitale gebruikerservaring door hen in te zetten als co-designer van innovatieve tools (ontwerpproblemen opsporen, prototypes tekenen).

Daarnaast werd de methodiek van de directeursopleiding aangepast. Men past nu blended learning toe, d.w.z. dat klasmomenten worden afgewisseld met afstandsonderwijs aan de hand van videoboodschappen. Zo krijgt men het beste van twee werelden, namelijk de mogelijkheid om informatie uit te wisselen en rechtstreekse gesprekken aan te gaan met medecursisten en opleiders enerzijds en de optie om thuis informatie op te nemen en op eigen tempo te verwerken anderzijds.

Hervorming leerlingenbegeleiding

Op 12 december 2015 keurde de Vlaamse regering een conceptnota goed met ‘Krijtlijnen voor een hervorming van de leerlingenbegeleiding’ die zou ingaan op 1 september 2018. De nota was gebaseerd op de resultaten van een performance audit van de centra voor leerlingenbegeleiding en een wetenschappelijke review over leerlingenbegeleiding.

De Raad GO! stelde naar aanleiding van deze nota vast dat de leerlingenbegeleiding in het GO! voor enkele prangende uitdagingen staat in verband met: 

• de rollen en de verantwoordelijkheden van alle actoren in het zorgcontinuüm;
• de positie van de CLB’s van het GO! in het onderwijslandschap;
• de professionalisering van alle actoren in de leerlingenbegeleiding.

De resultaten van de audit, de review en de conceptnota werden besproken met de 24 CLB’s van het GO!, de verschillende permanente technische commissies (Basisonderwijs  en Secundair onderwijs), het Strategisch adviesplatform en de Coördinatieraad van algemeen directeurs. In dat kader werkte de Permanente Ondersteuningscel voor de CLB’s samen met de 24 centra voor leerlingenbegeleiding een nieuw teamconcept en een nieuw organisatiemodel uit. Deze modellen en de afstemming in taken en rollen binnen de leerlingenbegeleiding werden vervolgens besproken en geconcretiseerd in ad hoc commissies leerlingenbegeleiding, samengesteld uit algemeen directeurs, coördinerend directeurs, directeurs van scholen en CLB’s, zorgcoördinatoren en interne leerlingenbegeleiders.

De ad hoc commissies formuleerden aanbevelingen die op 14 april door de Raad van het GO! in een beslissing bekrachtigd werden.

Visie op Inclusief onderwijs

Het M-decreet was voor het GO! voldoende aanleiding om een visie op inclusief onderwijs uit te schrijven en te publiceren, na goedkeuring door de Raad. Het GO! verwelkomt het M-decreet als een opstap naar een nieuw, flexibel en inclusief onderwijsmodel.

In onze visie wordt inclusief onderwijs gedefinieerd als een leerlinggerichte dienstverlening binnen een brede open schoolomgeving. Om dit te bereiken in een veranderende en diversifiërende samenleving is een verregaande cultuuromslag nodig. Onderwijsprofessionals, leerlingen, ouders, externe partners moeten zich gesterkt en ondersteund voelen door de onderliggende onderwijssystemen en structuren. Het model van de innovatieve arbeidsorganisatie kan hiertoe een hefboom zijn.

Het veranderingstraject moet in fasen verlopen over een langere periode, van tien tot vijftien jaar. Duurzame implementatie van inclusief onderwijs vergt ook een andere manier om beschikbare expertise, systemen en structuren (waaronder ook middelen en infrastructuur) in te zetten en te borgen. Het implementatieplan dat aan de visie van het GO! gekoppeld is, legt de focus op projectwerking, met aandacht voor communicatie en participatie, verdere visieontwikkeling, professionalisering, beleid en strategische positionering ten aanzien van belanghebbenden (zoals de overheid). In een eerste fase moedigen we de dialoog aan over de visie op kwaliteitsvol inclusief onderwijs tot in de klas. Het beoogde resultaat is het operationaliseren van de visie op inclusie op twee niveaus: de brede open inclusieve schoolomgeving en het aanbod binnen het onderwijscontinuüm. We creëren zo ook draagvlak voor inclusie. De cultuuromslag willen we ook in de hand werken via effectieve en toegankelijke communicatie. En ten slotte bouwen we aan de nodige onderwijssystemen en -structuren en ondersteunen onderwijsprofessionals door hun kennis, vaardigheden en attitudes te versterken.

Om de visie en het implementatieplan uit te dragen en de voortgang te bewaken, werd gekozen voor afdelingoverstijgende projectwerking via een projectleider, een projectteam en een stuurgroep.

Visie op STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)

De Pedagogische begeleidingsdienst schreef een visie op STEM uit, die gebaseerd is op het STEM-kader van de overheid (november 2015), maar die ook eigen accenten legt op basis van het PPGO! en perfect past in onze overkoepelende visie op leren. Wij zetten in op het brede maatschappelijke belang van STEM.

Iedereen is gebaat met STEM-geletterdheid. STEM-onderwijs focust op het gericht onderzoeken en globaal ontwikkelen. Het uiteindelijke doel is dat scholen een STEM-beleid ontwikkelen dat niet alleen rekening houdt met de GO! visie op leren maar ook met de cultuur, de structuur, de systemen en de betrokken personen (personeelsleden én leerlingen) binnen hun eigen muren.

Tegelijk met de visie werd zowel voor het basis- als het secundair onderwijs een nota opgesteld met nuttige tips in verband met STEM-didactiek, zodat leerkrachten de GO! visie meteen naar klaspraktijk kunnen brengen. Naast info over de plaats van STEM in het begeleidingsplan 2015-2018 van de Pedagogische begeleidingsdienst en over acties die worden opgezet om STEM te promoten, bevatten beide nota’s ook vingerwijzingen naar wat je nodig hebt om STEM-leerkracht of STEM-school te worden.