woensdag 23 december 2015
Henk_Weymeis.jpg

Time-In met Henk Weymeis

De school is als een ijsberg. Je moet onder het water kijken om de gedragsproblemen te begrijpen. Time-In bekijkt wat er achter het gedrag en de kwetsbaarheden van de leerlingen schuilt. Vervolgens probeert het de overheersende curatieve aanpak van gedragsproblemen naar een proactief en integraal verhaal om te buigen.

Brandjes blussen of bruggen bouwen?

“Als we aanvaarden dat we moeten differentiëren om de leerlingen effectiever te laten leren, waarom stellen we er ons dan vragen bij als het om zorg gaat?”, vraagt Henk Weymeis, klinisch psycholoog en pedagogisch medewerker gedrag van het GO!. Sinds vorig schooljaar promoten hij en collega Lynn Bensch positief gedrag en integratief onderwijs in het buitengewoon onderwijs, vanaf dit schooljaar ook in het gewoon basis- en secundair onderwijs.

“Een curatieve aanpak van gedragsproblemen is een oplossing op korte termijn, zelden of nooit een verrijking voor de schoolvisie, de schoolcultuur of de kwaliteitszorg op lange termijn”, zegt Henk. “De focus ligt op het probleemgedrag van de leerling en het blussen van brandjes. Het schoolteam raakt oververhit en de emotionele reacties en sancties zorgen voor blijvende spanningen tussen leerkrachten, ouders en leerling.”

Wat doe je met de leerkracht die zegt: “Ik ben leraar Frans, geen welzijnswerker?”

Henk: “Ik heb daar begrip voor. Maar ik vraag dan ook om mee na te denken hoe we die perspectieven met elkaar kunnen verzoenen. Time-In ligt op de kruising van onderwijs, opvoeding, welzijn, leren en zorgen: die zaken kan je vandaag niet meer van elkaar scheiden. De strikte opdeling van didactische, pedagogische en psychologische interventies bedreigt de effectiviteit van scholen.”

Hoe kwam je met je passie voor gedrag bij het GO! terecht?

Henk: “Als psycholoog in een dagondersteunende dienst op school deed ik heel wat praktijkervaring op. Omdat ik beleidsmatig rond gedrag wilde werken en er hiervoor een vacature bij het GO! vrij kwam, moest ik geen twee keer nadenken. De slogan van het GO! ‘’Samen leren samen leven’ sluit mooi aan bij de missie van Time-In.”

Enkele jaren geleden maakte Time-Out opgang. Nu is er Time-In. Waarom?

Henk: “Time-In vult het Time-Out-zorgbeleid aan in die zin dat we de leerlingen zoveel mogelijk ín de klas proberen te houden. We gaan uit van hun kwaliteiten, proberen hun zelfbeeld en welzijn te versterken en hun schoolse prestaties te verbeteren. Voor elke betrokkene maken we van een crisismoment een leermoment. Dat versterkt de schoolcultuur en de relatie van het schoolteam met de leerlingen en de ouders. Dat bereik je niet met leerlingen weg te sturen. Hoe minder uitgesproken de visie van de school is, hoe vlugger ze leerlingen met gedragsproblemen uit de school verwijdert. Met Time-Out grijp je in als het probleem zich stelt, met Time-In blijf je het probleem voor.

Wat houdt Time-In in?

Henk: “Time-In is een schoolbreed zorgbeleid dat met een concreet actieplan positief gedrag aanmoedigt. Het grijpt in op het gedrag en de emoties van de leerlingen maar ook op de contextuele aspecten van de school als organisatie. Die uiten zich in visieontwikkeling, kwaliteitszorg, professionalisering van de leerkrachten en zorgverstrekkers en het welzijn van alle schoolpartners. De missie achter Time-In is ‘Wij Zijn Gedrag’: samen bepalen we positief gedrag.”

Hoe pak je dat aan?

Henk: “We werken met twee sporen. Spoor A is het proactieve luik waarbij we positief gedrag op lange termijn aanmoedigen. Over dat spoor lopen de visieontwikkeling en de kwaliteitszorg. Met concrete visieoefeningen brengen we het lerarenteam op één lijn: 'wij zijn gedrag'! We gaan op zoek naar wat het huidige zorgbeleid inhoudt en hoe we dat kunnen bijsturen. Op spoor B lopen de eerder preventieve en curatieve elementen die we op korte termijn inzetten om probleemgedrag te voorkomen en ermee om te springen zodat er een positieve leerkracht-leerling-relatie kan groeien.”

Hoe differentieer je de zorg voor de leerlingen?

Henk: “Alle voorzieningen, vernieuwingen en methodieken voor de leerlingen stoppen we in een zorgcontinuüm dat uit verschillende fases bestaat. In fase 0 bevindt zich de brede basiszorg of de Time-In binnen de klas. Die is proactief voor alle, preventief voor sommige en curatief voor enkele leerlingen.

intime.jpg

Fase 1 is de verhoogde zorg of de Time-In multidisciplinair, maar nog altijd in de school. Via crisisinterventies en preventieve oplossingsgerichte trainingen proberen we de leerling zo vlug mogelijk opnieuw in de klas te krijgen. De eigenlijke Time-Out komt pas in fase 2 aan bod. Directie, kernteam, leerkrachten, ouders, leerling en een externe Time-Out-organisatie stellen voor de leerling een handelingsplan op, samen met het CLB-team van de school. Dit doen ze nadat het CLB-team de specifieke behoeften van de leerlingen samen met alle betrokkenen verhelderd heeft. Fase 3 is de fase van het individueel aangepast curriculum waarbij er in of buiten de school voor de leerling naar een aanpak op maat wordt gezocht.”

Hoe werd de methodiek uitgetest?

Henk: “Vorig schooljaar werd Time-In toegepast in het MPI ’t Craeneveld in Eine, Oudenaarde en liep er een wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met de Universiteit Gent en Prof. Dr. Caroline Braet. Profo VZW is daarbij onze logistieke partner. We onderzochten wat het effect van Time-In is op het reguleren van de emoties van de leerlingen, wat het doet met hun sociaal-emotioneel welzijn en wat Time-In uiteindelijk betekent voor de relatie tussen leerkracht en leerling. Dit schooljaar onderzoeken we of we Time-In in het gewone basis- en secundair onderwijs kunnen implementeren.”

wijzijnmetpaarserand.JPG

Hoe wil je Time-In verder promoten?

Henk: “Time-In is geknipt voor alle scholen die hun zorgbeleid willen herdenken of verder uitbouwen. Daarom wil ik ook scholen uit het gewoon onderwijs en uit andere onderwijsnetten voor Time-In winnen. Hiervoor zie ik mezelf als ambassadeur door binnenkort infosessies en ‘train de trainers’ aan te bieden.”

Wanneer kan een Time In-project op school lukken?

Henk: “Je hebt er een gemotiveerd schoolteam voor nodig dat aan gedragsverandering wil werken. We werken in die zin vraaggestuurd. Er moet voldoende beleidsvoerend vermogen en omkadering zijn om het waar te maken en iemand moet het zorgbeleid trekken: een zorgcoördinator, de directie, een leerlingenbegeleider … Een pedagogisch begeleider of adviseur kan tijdelijk bijspringen om de lopende processen te bewaken. Ook het CLB kan betrokken worden vanuit zijn schoolondersteunende rol. Je kan er ook voor kiezen om stapsgewijs aparte onderdelen van Time-In te implementeren. Het vergt energie maar je hebt de keuze: wil je verder brandjes blussen of liever bruggen bouwen?”

_________

GO! scholen uit alle onderwijsvormen kunnen een Time-In-begeleidingstraject aanvragen. Je kan ook zelfstandig via het boek en het protocol ‘Wij Zijn Gedrag’ (een deel van) het traject doorlopen.

Contactpersoon: Henk Weymeis, henk.weymeis@g-o.be
www.time-in.be

'Wij zijn Gedrag. Positief gedrag in het onderwijs', uitgeverij Acco

Lees het volgende artikel

Ontvang het "Helemaal GO!"-magazine in je mailbox.

Laden...