Aan de slag met e-content: ontdek de toolbox digitale leermiddelen

“Blijf in uw kot, ik meen het!”. Met deze woorden gaf minister De Block in 2020 meteen ook het startschot voor een lange periode van afstandsonderwijs. Het zorgde voor een steekvlam in het exploreren van digitale leermiddelen. Maar 100% thuisonderwijs was zeker niet de ideale context om de waarde van e-content ten volle in te schatten. Vandaag liggen de kaarten anders. Het onderwijs kan gelukkig weer ‘normaal’ plaatsvinden zodat we met een heldere blik kunnen kijken naar de voor- en nadelen van e-content.

We spraken hierover met Andries Valcke, hoofdadviseur van de pedagogische begeleidingsdienst van het GO! en met Steven Hendrickx en Ellen Van Twembeke die binnen de begeleidingsdienst trekkers zijn van het team e-content.

Andries Valcke: “Al voor corona hadden we binnen het GO! een plan rond digitale transformatie. Het maakt deel uit van onze Poolstervisie. Een onderdeel daarvan is ook het inzetten van digitale leermiddelen. Tijdens de coronaperiode heeft e-content natuurlijk plots geboomd, maar nu streven we ernaar om het op een zo goed mogelijke manier in te zetten in het onderwijs. Uitgeverijen kijken in dat verband ook hoe ze hun aanbod meer kunnen afstemmen op de digitalisering in het onderwijs. Maar bijvoorbeeld voor niche-richtingen bestaat er minder materiaal, terwijl men ook daar de nood erg voelt. Zo is voor heel wat praktijkgerichte opleidingen het aanbod bijzonder beperkt door de kleinere doelgroep.”​

Binnen het GO! onderzoeken we met het programma e-content via verschillende strategieën en projecten hoe we op efficiënte wijze tot kwalitatieve digitale leermiddelen kunnen komen. Zeker voor het opvullen van hiaten die zich momenteel voordoen binnen het secundair onderwijs, kan e-content bijzonder waardevol zijn.

E-content heeft belangrijke troeven

E-content heeft heel wat troeven. Denk daarbij maar aan de multimediale verrijking die e-content mogelijk maakt. Zo geeft het leerkrachten niet alleen een extra middel om leerstof te verwerken, het helpt ook bij differentiatie binnen een klasgroep. Soms kan je door e-content aan te bieden eerder als coach leerlingen begeleiden, maar anderzijds krijg je tijd vrij om bepaalde leerlingen juist extra instructietijd te geven. E-content is met andere woorden een waardevol middel bij het gepersonaliseerd samen leren (GSL) om zo elke leerling maximaal vooruit te helpen.

Het is nu dus tijd om e-content ‘volwassen’ te maken. Hoe hebben jullie dat binnen het team e-content aangepakt?

Steven Hendrickx: “We hebben een traject van drie jaar uitgestippeld om te werken aan een hogere kwaliteit voor e-content. Het eerste jaar hebben we vooral een analyse gemaakt van de beginsituatie: wat bestaat er allemaal en wat wordt er al gebruikt. We legden daarvoor onder meer ons oor te luister bij pedagogisch adviseurs, uitgeverijen, scholen en leerkrachten. Zo konden we de noden detecteren waar e-content een rol in kan spelen. We merkten dat ook bij e-content structuur heel belangrijk is in het kader van zelfregulerend leren. Het is geen goed idee om met losse flarden content naar de leerlingen te stappen. Een bepaalde eenheid is belangrijk, vooral wanneer we via een samenwerking over onze scholen en leerkrachten heen digitale leermiddelen ontwikkelen en inzetten. We willen daarom e-content overzichtelijker en uniformer maken.”

Steven: “De volgende stap was om iets tastbaars te maken, iets waarmee we konden zeggen: ‘dit is e-content en dat is de meerwaarde’. Daarom zijn we samen met enkele scholen aan het werk gegaan om concrete projecten uit te werken. Ook ontwikkelen we zelf ‘demonstrators’ om duidelijk te maken wat mogelijk is met e-content."

Kan je daar een voorbeeld van geven?

Steven: “Zeker. We werken momenteel bijvoorbeeld samen een project uit met onze topsportscholen. Je merkt het: ook dat is een niche-richting. Zij zitten vaak in de situatie dat leerlingen op stage of wedstrijden zijn in het buitenland, zelfs in verschillende tijdzones. Niet evident om daar les te geven, en al zeker niet op een klassikale manier. Binnen het begrip ‘school als concept’ waarbij leren onafhankelijk is van tijd en ruimte, kan e-content absoluut een grote meerwaarde betekenen. Dit is een heel specifieke case, maar voor heel wat richtingen in het secundair onderwijs kan e-content nuttig zijn.”

“Daarnaast ontwikkelden we een leerpad rond slijp- en kapwerken voor de residentiële elektriciteit. Dit is onze eerste demonstrator. We willen daarmee aangeven wat we exact met e-content bedoelen, wat de hedendaagse mogelijkheden van de technologie zijn en wat vandaag haalbaar is om op individuele basis als leerkracht, maar liever nog vanuit een samenwerking met leerkrachten, te realiseren.”

Deel van een blend

E-content heeft dus zeker zijn plaats binnen het onderwijs. Maar het is belangrijk dat het op de juiste manier wordt ingezet.

Ellen Van Twembeke: “Belangrijk is wel dat e-content past in een blended leertraject. Het is zeker niet de bedoeling dat alles digitaal moet gebeuren. We willen vooral de mogelijkheden tonen en hoe je kan ondersteunen met digitale leermiddelen. Het is vooral een kwestie van na te denken over wat je op welke manier het beste overbrengt. Dat kan met directe instructie in de klas, met digitale leermiddelen, via de leerkracht als coach, … E-content is dus altijd een onderdeel van een veel breder leertraject.”

Zo begin je eraan!

Iedereen kan e-content aanmaken. Maar hoe begin je eraan? De collega's van de PBD-GO! helpen je graag op weg. Ga daarvoor eens kijken in de toolbox digitale leermiddelen, die je vindt op de materialenbank in de GO! navigator (rubriek GO! thema's). De toolbox bestaat o.m. uit een digitaal leerpad over hoe je kwalitatieve leermiddelen ontwikkelt. Je vindt er ook een ‘demonstrator’ die je een goed beeld geeft van de mogelijkheden van e-content.

In het filmpje hieronder krijg je alvast een idee van de toolbox.

.