“Niets houdt ons tegen om te clil’en”

Cream of crème

GO! middenschool Ninove biedt plastische opvoeding aan in het Engels en Frans in de eerste graad. CLIL-coördinator Katrien Mignon: “We willen van onze leerlingen actieve wereldburgers maken. Met het CLIL-project ‘Artistieke vorming’ zetten we niet alleen in op taalontwikkeling maar ook op het ontwikkelen van interculturele competentie. Taal is volgens ons een middel bij uitstek om verbindend te communiceren en artistieke vorming zorgt dan weer voor die extra brug tussen mensen en culturen. Voor ons was het dan ook een logische keuze om hier te starten met CLIL.”

GO! campus Wemmel had het plan opgevat om aan de studierichtingen Horeca, Brood- en banketbakker en Restaurant - Keuken in de tweede graad theorie- en praktijklessen in het Engels en Frans aan te bieden. Talenbeleidscoördinator Giles Verbeylen: “We bevinden ons op een boogscheut van de hoofdstad. Ook in andere steden en gemeenten neemt de diversiteit toe. Je kunnen uitdrukken in een vreemde taal opent een nieuwe wereld. Daarnaast is meertaligheid op de arbeidsmarkt en in het hoger onderwijs niet meer weg te denken. Denk maar aan vacatures waar de kennis van meerdere vreemde talen gevraagd wordt en vakken of zelfs hele opleidingen die in een vreemde taal gegeven worden. Wij kunnen niet achter blijven op deze trends. We gaan er met een duidelijk plan in mee en zijn dankbaar dat twee van onze leraren bereid zijn om de rol van CLIL-pionier op zich te nemen. De Vlaamse Adviescommissie CLIL staat ook pal achter onze plannen. Jammer genoeg blijkt dit schooljaar dat er iets te weinig interesse is van de leerlingen. We gaan dit grondig onderzoeken zodat we volgend schooljaar zeker kunnen opstarten.”

GO! campus De Vesten Herentals organiseert in de tweede en derde graad geschiedenis, koken en wiskunde in het Engels. CLIL-lerares Elise Verachtert: “Via onze CLIL-lessen hopen we meer leerlingen warm te maken voor een talige toekomst en hen op de best mogelijke manier voor te bereiden op het leven na het secundair. CLIL is ook gewoon een fantastische manier om leerlingen actief met vreemde talen te laten bezig zijn. De functionele context bewijst meteen hoe zinvol het is waar ze mee bezig zijn en prikkelt, wat ook belangrijk is want niet al onze leerlingen komen even graag naar school.” Of ze niet bang is dat CLIL de positie van het Nederlands zal verzwakken? Het antwoord daarop is kort en krachtig: “Nee. De CLIL-didactiek zorgt er net voor dat het Nederlands nog sterker verankerd wordt.”

"Taal is een middel bij uitstek om te verbindend, artistieke vorming zorgt dan weer voor een extra brug tussen mensen en culturen", aldus Katrien Mignon, CLIL-coördinator in GO! middenschool Ninove. 

Het vuur aan de lont steken, et voilà! 

In elke school heb je voortrekkers nodig. In middenschool Ninove was dat toenmalig directeur Kris Van Huynegem: “Ik ben CLIL-fan van het eerste uur. Er is tal van wetenschappelijk onderzoek, nationaal en internationaal, dat de voordelen van deze aanpak bevestigt. Denk maar aan onderzoek van Do Coyle en David Marsh of de boeken van Phil Ball en Keith Kelly. Het enthousiasme dat zo’n project teweegbrengt onder leerlingen en leraren had ik al ontdekt toen ik nog directeur was van een andere school. Die ervaring heb ik eens gedeeld op een personeelsvergadering in Ninove en dan was het afwachten. De reacties kwamen spontaan en snel. Er werd een kerngroep gevormd met potentiële CLIL-leraren en zij hebben het hele CLIL-dossier opgesteld in overleg met de pedagogisch adviseur CLIL. Heerlijk is het om als directeur te zien dat het van onderuit groeit en dat je de invulling, organisatie en uitvoering gewoon aan je team kunt overlaten. De manier waarop zij het CLIL-project aan de ouders toegelicht hebben bv. tijdens de online infoavonden sterkte mijn geloof in het succes ervan.”

Op Campus Wemmel ontstond het plan bij het directieteam, directeur Sanne Huygens en pedagogisch coördinator Marc Deconinck, in overleg met talenbeleidscoördinator Giles Verbeylen. Het stond helemaal niet vast dat ze zouden gaan clil’en. Directeur Sanne Huygens: “Begin oktober 2020 hebben we het team geïnformeerd over CLIL en gevraagd of er geïnteresseerden waren. Niet minder dan 15 leraren op een totaal van +-70 reageerden enthousiast. Blijkbaar speelden mensen al langer met het idee om iets te doen rond de veranderingen in de maatschappij. Niks uitstippelen, leraren helemaal vrij laten en aanmoedigen, stimuleert hen om zelf een concreet plan te maken. Het is deze wisselwerking die ervoor zorgt dat in onze school leraren steeds op de juiste plaats terechtkomen, in dit geval in de CLIL-stroom.”

In campus De Vesten Herentals was het campusdirecteur Tom Vandoninck die het vuur aan de lont stak. Samen met pedagogisch directeur Katrien Adriaessens, coördinator bovenbouw Wim Houtmeyers en lerares Elise Verachtert schreef hij de CLIL-aanvraag: “Elise, dat is ons geheime CLIL-wapen! En we hopen dat er nog meer collega’s zullen volgen.” Elise zelf ging overstag na zich te hebben verdiept in de wetenschappelijke onderbouw.

Campusdirecteur Tom Vandoninck en CLIL-trekker Elise Verachtert

Een klas vierdejaars in GO! campus De Vesten tijdens een les geschiedenis in het Engels.

Durven springen maar ook tijd nemen om te groeien

Sommige scholen hebben een langere aanloop nodig, anderen spelen het klaar op enkele maanden. In GO! middenschool Ninove bleek de invoering van de nieuwe eindtermen veel meer aandacht te vragen dan verwacht. De kerngroep, bestaande uit de enthousiaste en gedreven CLIL-leraren Katrien Mignon, Elien Sonck, Jozefien Sonck en Tamara Vande Velde, wou ook meer tijd om het dossier grondig voor te bereiden en sommigen de kans te geven deel te nemen aan een C1-opleiding om de vreemde taal zo goed mogelijk onder de knie te krijgen. CLIL-coördinator Katrien Mignon: “Daarom besloten we om onze aanvraag toch niet in december 2019 in te dienen maar pas in december 2020 met als startdatum september 2021. En toen hadden we dus nog niet eens van corona gehoord!”

Campus Wemmel is echt gesprongen in de periode september-december 2020. Pedagogisch directeur Marc Deconinck: “Onze talenbeleidscoördinator Giles volgde pas in september de eerste infosessie CLIL van de pedagogische begeleidingsdienst en in december dienden we onze aanvraag al in. Dat is heel snel, ja. Dit kan alleen als de neuzen in dezelfde richting staan en je met een afgebakende visie naar het lerarenteam stapt. Het was een intense periode met veel overleg maar doenbaar net omdat het idee al leefde onder het team. Ook kregen we steeds gerichte hulp van de CLIL-coördinator voor het GO!, Dilys Vyncke. Zonder haar was dit traject voor ons veel stressvoller verlopen.”

Ook voor campus De Vesten in Herentals ging het hard. Pedagogisch directeur Katrien Adriaessens: “Tussen januari en augustus 2020 waren we volop aan het brainstormen. In de periode september-november volgden we nascholing bij de pedagogische begeleidingsdienst en gingen we effectief aan de slag met de CLIL-aanvraag. De periode was kort, waardoor we er heel intensief aan moesten werken, maar het was haalbaar omdat we starten met een beperkt aanbod gespreid over de komende drie jaar. Dat geeft ons meer dan genoeg tijd om alles goed voor te bereiden. We moeten realistisch blijven qua taakbelasting en we willen ons team niet onder druk zetten.”

Tamara Vande Velde, Jozefien Sonck, Elien Sonck en Katrien Mignon, overtuig(en)de clil'ers uit GO! middenschool Ninove met hun overtuigde (enthousiaste/grootste fan/…) directeur Christel Cock

En hoe zien deze scholen de toekomst met CLIL?

GO! middenschool Ninove is er gerust in. Kersvers directeur Christel Cock: “Er staan nog collega’s te popelen om van start te gaan, ook in de b-stroom. We zien dat het werkt en dat leerlingen fan zijn en hopen dat het overslaat naar de hogere jaren in het atheneum zodat we een leerlijn kunnen uitwerken. Onze leerlingen verdienen dat.”

GO! campus Wemmel heeft even een terugval maar droomt luidop dat CLIL ingang vindt in elk studiedomein op school. Talenbeleidscoördinator Giles Verbeylen: “De modernisering neemt natuurlijk een centrale plek in en vergt heel wat aanpassingsvermogen van het team. Als er echter positieve CLIL-verhalen rondgaan, wordt de stap voor andere collega’s kleiner. Niets houdt ons tegen om te gaan clil’en want we zijn overtuigd van de voordelen.” 

GO! campus De Vesten Herentals sluit zich daarbij aan. Coördinator bovenbouw Wim Houtmeyers: “Ook al starten we met slechts één leraar en enkele projecten toch vinden we het belangrijk dat er vanaf het begin met een grote groep rond dit onderwerp gewerkt wordt om de gedragenheid te vergroten. De vakgroep Talen zal ons helpen om nog meer leraren te overtuigen om CLIL een kans te geven.”

We wensen hen allen veel succes!

(*) Dilys Vyncke - dilys.vyncke@g-o.be

Aanverwante info

Bekijk ook de themapagina Taalbeleid op g-o.be.

.