Met uitzondering van een groep volhardende thuisblijvers zijn velen onder ons, met de zomervakantie van 2023 op zak, wellicht ook een nieuwe reiservaring rijker. Maar reizen kan natuurlijk ook buiten de vakantie en in functie van het werk. Reizen om te leren van collega's in het buitenland.
Wie het beleid in zijn of haar branche mee wil bepalen moet weten wat erin leeft en wat er nodig is. Als die branche het onderwijs is, kan je dan niet zonder te luisteren naar de stem uit de scholen. In eerste instantie in Vlaanderen zelf. Maar je licht opsteken in het buitenland en daar kijken hoe ze de zaken aanpakken kan ook nuttig zijn. Enkele collega's trokken daarom eind vorig schooljaar Europa in. Gerd De Roeck (centrale diensten GO!, hr-beleid) ging op studiereis naar Aalborg in Denemarken, Daisy Denolf en Davy Vandenberk (centrale diensten GO!, volwassenenonderwijs) en enkele CVO-collega's kwamen in Lucca, Italië terecht. En Peter Goyvaerts (centrale diensten GO!, Netbrede ondersteuning en Ontwikkeling) trok samen met de directieraad en de algemeen directeurs van de scholengroepen naar Bilbao in Spanje. We vroegen hen naar hun wedervaren.
Daisy en Davy: "Eerst even aangeven dat deze studiereis naar Lucca een gezamenlijke initiatief was, een joint venture tussen het team Volwassenenonderwijs op de centrale diensten en de directeurs van de 10 GO! Centra voor Volwassenenonderwijs. De studiereis kadert binnen onze Erasmus+ accreditatie voor het volwassenonderwijs. Met deze samenwerking beogen we 2 grote doelstellingen: enerzijds willen we klas- en vakdoorbrekend werken bevorderen in diverse gradaties van contact- en afstandsonderwijs. Ook het realiseren van 100% afstandsleren met mogelijkheid van cursisten om een pakket samen te stellen, hoort daartoe. Anderzijds beogen we de digitale kloof te dichten en online leren te stimuleren voor kansengroepen. Met andere woorden: het bevorderen van inclusie in het volwassenenonderwijs. En natuurlijk dient deze samenwerking ook om de banden te versterken tussen de directeurs van de (overblijvende) GO! CVO's, na de zware herstructuringsgolf die plaatsvond tussen september 2017 en september 2020.
De studiereis naar Lucca is een tweede studiereis met deze groep. Een jaar geleden gingen we samen naar Dublin. Deze keer werd de reis voorbereid door Davy Vandenberk en Marleen Mast. Marleen is directeur van het GO! CVO Crescendo (Mechelen). Marleen heeft al geruime tijd een netwerk in Lucca en contacten met het Ufficio Scolastico Regionale per la Toscana. Marleen bouwde, samen met Davy, voor dit studiebezoek verder op de door haar al gelegde contacten met het oog op kennis- en expertisedeling rond volwassenenonderwijs en levenslang leren in Toscane en Italië in het algemeen en de twee aangehaalde doelstellingen in het bijzonder."
Gerd De Roeck: "Jens Vermeersch, de expert wat betreft internationalisering op de centrale diensten van het GO!, had eerder al contact met enkele Deense collega’s op een ander congres in het buitenland. Daar kreeg hij het aanbod om de Deense collega’s in Aalborg te gaan bezoeken. Intussen toonden ook de Deense partners al interesse om een studiereis te plannen naar België."
Peter Goyvaerts: "Onze bestemming was Bilbao. Onze groep koos hiervoor onder meer omwille van de specifieke taalsituatie. De meeste leerlingen spreken thuis altijd Spaans, terwijl op school de onderwijstaal Baskisch is. Dit betekent dat in heel wat scholen het merendeel van de leerlingen een andere thuistaal heeft. Vonden we interessant in het licht van de discussie over de kennis van het Nederlands en het omgaan met anderstalige leerlingen die ook bij ons in Vlaanderen leeft."
Peter Goyvaerts: "Onder meer de specifieke taalsituatie, maar we hadden het ook over innovatieve scholen en we hebben een indrukwekkend opleidingscentrum bezocht voor leerkrachten technisch onderwijs, met state-of-the-artlaboratoria en virtuele werelden. Zeker relevant in de discussie die hier woedt over het opwaarderen van het arbeidsmarktgericht onderwijs."
Gerd De Roeck: "Hét thema onder hr-medewerkers is natuurlijk ook het lerarentekort. Deze internationale vierdaagse was gevuld met dynamische ideeën, nieuwsgierige gesprekken en vooral ambitieuze oplossingen. Employerbranding speelt daarin een sterke rol via aanvangsbegeleiding en professionalisering voor leidinggevenden, leerkrachten en startende leerkrachten, ondersteuners en mentoren. Zo is er in Noorwegen een trainingsprogramma ontwikkeld om schoolleiders te professionaliseren dat nu ook in Denemarken nationaal wordt geïmplementeerd, omwille van de onmiskenbaar positieve resultaten in Noorwegen. In dit programma worden schoolleiders en startende schoolleiders 2 jaar begeleid in de data-analyse van 5 domeinen voor kwaliteitsontwikkeling: persoonlijk leiderschap, de leeromgeving op de eigen school, de kwaliteit van lesgeven en leren op school, professionele leergemeenschappen en de studieresultaten van de leerlingen. Men wil er ook de aanvangsbegeleiding voor leerkrachten en ondersteuners laten evolueren naar een concept van opleiden in samenwerking met hogescholen om de de praktijkshock te voorkomen. Er worden in Denemarken ook strikte voorwaarden voor tewerkstelling van starters afgesproken tussen alle scholen van de scholengroep. Een starter in een voltijdse opdracht geeft in het eerste werkjaar drie uur minder les. Dat stijgt na twee jaar tot een volledige belasting. En alle startende leerkrachten en ondersteuners worden deels in coteaching ingezet."
Daisy Denolf: "Een van de zaken die besproken werden tijdens ons studiebezoek was de kwaliteitscontrole op het onderwijs en hoe je een andere methode kan introduceren? Ook de financiering van het onderwijs in Italië en meer bepaald het volwassenenonderwijs kwam aan bod. Welke rol speelt de hogere overheid, welke is weggelegd voor privé-initiatieven en regionale actoren. Ten slotte spraken we ook over inclusie in levenslang leren.
Peter Goyvaerts: "Alles wat aan bod kwam betrof relevante thema’s, ook voor ons: aandacht voor taal, flexibele schoolorganisatie, introduceren van VR en digitale lesmethoden, ook in arbeidsmarktgericht onderwijs."
Daisy Denolf: "We focusten op inclusie onder meer door het bezoeken van initiatieven en projecten zoals Club Job in Lucca, waarbij - een vorm van - tweedekansonderwijs werd ingericht voor jongeren die dreigen te verzeilen in een NEET-situatie. De gestructureerde aanpak met het oog op het vermijden van ongekwalificeerde uitstroom, vormt een leerpunt voor de Belgische delegatie."
Davy Vandenberk: "In het Polo scientifico Tecnico Professionale ‘E. Fermi – G. Giorgi’ bezochten we o.a. het Chef Lab, een volledig ingerichte keuken die werd gebouwd met als doel leerlingen zelfredzaam te maken in de keuken met als einddoel zelfstandig wonen. Opzet van de keuken is dat de leerlingen zelfstandig de ruimte gebruiken en onderhouden, waarbij de leerlingen in het kook- of bakproces wordt begeleid door een presentatie en worden ondersteund met een geschreven en visueel ondersteund receptenboek. Het technisch instituut zet erg in op inclusie, waarbij er naast het Chef Lab ook nog een 1 op 1 begeleiding wordt voorzien voor leerlingen met specifieke noden."
Peter Goyvaerts: "Doordat alle AD’s aanwezig waren, vloeit de kennis meteen door naar de scholengroepen. Een aantal AD’s heeft afspraken gemaakt met scholen ter plaatse voor tegenbezoeken om nog meer kennis uit te wisselen."
Daisy Denolf: "De samenstelling van de delegatie met name de brede groep van GO! stakeholders bij het volwassenonderwijs, vormt op zich al een garantie op doorstroming van de opgedane kennis."
Gerd De Roeck: "Na de zomervakantie verwerken we de opgedane kennis gaan we nadenken hoe we dit verder kunnen ïntegreren bij ons. Daarnaast zal er ook een volledige terugkoppeling gebeuren naar het voltallige lerend netwerk hr.
.