11 maart is World Plumbing Day, een dag die ons eraan herinnert hoe belangrijk goede sanitaire voorzieningen zijn voor mens en milieu. Dat is nodig, want de opleiding tot loodgieter en verwarmingsinstallateur is steeds minder populair. Aan het GO! technisch atheneum Keerbergen pakken ze daarom de richting op een innovatieve manier aan. Leraar Hans Frederickx vertelt ons over de loodgieter van de toekomst.
De opleiding sanitaire en verwarmingsinstallaties verliest al enkele jaren aan populariteit. Onterecht, want goede loodgieters en verwarmingsinstallateurs zijn niet alleen noodzakelijk, het is ook een boeiende job. Aan het GO! technisch atheneum Keerbergen proberen ze het tij te keren met een innovatieve aanpak. En dat werkt, weet leerkracht Hans Frederickx, de motor achter de vernieuwing. “Toen ik hier acht jaar geleden begon met lesgeven, kwam ik via het Regionaal Technologisch Centrum Vlaams-Brabant - zowat de brug tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt - al snel in contact met collega’s van andere scholen. Samen zijn we gestart met de stuurgroep Ecoheat, die zich richt op alternatieve energie-installaties, zoals warmtepompen, ventilatiesystemen en zonesystemen. Na een jaar van intensieve trainingen bij diverse bedrijven, en de nodige kinderziektes, hebben we de aangekochte systemen verdeeld over de deelnemende scholen en in geïntegreerde proeven gestoken. Door beurtelings bij elkaar op bezoek te gaan, bereiken we met onze Ecoheat4GIPs nu alle leerlingengroepen van de zes deelnemende scholen.”
Wanneer de leerlingen van Hans niet in de weer zijn met warmtepompen en ventilatiesystemen, kunnen ze aan de slag in de virtuele werkelijkheid. “Onze jongens – helaas zitten er geen meisjes in onze richting – gebruiken een VR-toepassing waarin ze een afwasbak leren aansluiten. De benodigdheden, zoals beugels en leidingen voor afvoer en aanvoer, liggen allemaal klaar, de leerlingen moeten ze enkel op de juiste manier aan elkaar koppelen. Zo leren ze wat ze allemaal nodig hebben voor een correcte installatie. In het vierde jaar gebruiken ze die kennis dan om met echte materialen te werken en moeten ze zelf een lijst van benodigdheden opstellen. Het spreekt vanzelf dat al die systemen en werktuigen een stevige investering vragen. Gelukkig is onze school een partnerschap aangegaan met enkele bedrijven, waardoor we onze materialen goedkoper kunnen aanschaffen.”
Het GO! technisch atheneum Keerbergen is al enkele jaren een voortrekker op het gebied van duaal leren. Dit schooljaar stapte de richting sanitaire en verwarmingsinstallaties mee in. “Twee leerlingen van het vijfde jaar en drie leerlingen van het zevende jaar werken duaal. Dat betekent dat ze twee dagen per week op school zijn en drie dagen bij een bedrijf aan de slag zijn”, legt Hans uit. “Duaal leren heeft alleen maar voordelen voor de leerlingen. Ze kunnen vanaf dag één werken met materialen en systemen die te duur zijn voor de school; denk bijvoorbeeld maar aan vloerverwarming. Ook loopt het opvolgen van hun leertraject heel vlot. Twee keer per week heb ik als trajectbegeleider contact met de coaches bij de bedrijven en overlopen we samen welke leerplandoelen de leerling bereikt heeft en waar er nog hiaten zijn. Bovendien krijgen de leerlingen een mooie vergoeding als ze heel de maand gewerkt hebben, wat voor die jongens best wel belangrijk is. Ook interessant aan die bedrijfservaring is dat de leerlingen iets kunnen opbouwen. Letterlijk, want ze zien het eindresultaat van hun werk geïntegreerd in een nieuwbouw, maar ook figuurlijk, want de kans bestaat dat ze na hun afstuderen bij het bedrijf in dienst kunnen blijven.”
— Leerling sanitaire en verwarmingsinstallaties GOi technisch atheneum Keerbergen
Dat innovatie geen loos woord is in Keerbergen mag duidelijk zijn. ‘Momenteel zijn we volop bezig met verbouwingswerken in de school. We maken van de gelegenheid gebruik om de klassieke radiatoren te vervangen door zuinigere stralingspanelen. Ook bij dat project zijn de leerlingen nauw betrokken. Ondertussen hebben we al vier lokalen volledig aangepakt”, vertelt Hans trots. “En als klap op de vuurpijl krijgen de zesdejaars één uur per week het vak innovatie. Daarin leren ze alles wat te maken heeft met energiezuinig en duurzaam bouwen en verwarmen. Ook die leerstof zetten we in de praktijk om. Zo zijn onze leerlingen met een thermische camera op pad gegaan in Keerbergen en hebben we huiseigenaars tips gegeven hoe ze met kleine ingrepen hun huis energiezuiniger konden maken. Dat was een groot succes, met heel fijne feedback van de bewoners.”
En de vijftien leerlingen die het derde tot zevende jaar sanitaire en verwarmingsinstallaties bevolken, wat vinden zij van al die innovatie? “We merken dat onze gasten enorm gemotiveerd blijven”, weet Hans. “Een van mijn jongens is gediagnosticeerd met ADD. In een drukke klasomgeving werken is voor hem moeilijk, maar dankzij het duaal leren kan hij in alle rust zijn projecten afwerken en raakt hij klaar voor de arbeidsmarkt. Dat doet enorm veel voor zijn zelfvertrouwen. De leerlingen zeggen zelf ook dat het een boeiend vak is met veel variatie en met toekomstperspectieven. Dat klopt, want voor al onze laatstejaars staan er minstens vijf aannemers in de rij om hen aan te werven.”
— Hans Frederickx, leraar centrale verwarming GO! technisch atheneum Keerbergen
Jan Dorau, pedagogisch begeleider harde sector bij het GO!, vult het verhaal van Hans graag aan met referenties uit de GO! visietekst over arbeidsmarktgericht onderwijs. “Het project waarbij de leerlingen met een thermische camera in Keerbergen op pad gingen, is een mooi voorbeeld van hoe innovatie en het streven naar een duurzame maatschappij hand in hand kunnen gaan met het verhogen van het welbevinden van de leerlingen. Tijdens deze opdracht komen immers niet alleen technische skills aan bod, maar worden leerlingen tijdens hun contacten met de bewoners ook op andere talenten aangesproken die tijdens een klassieke praktijkoefening niet aan bod komen. Bovendien zorgt de feedback van de bewoners voor succeservaring bij de betrokken leerlingen!”
Je kunt hier de volledige visietekst nalezen. Ook te vinden trouwens op GO! pro in het magenta blok 'Over GO!' > 'Visies en standpunten'.
Meer lezen over VR-toepassingen in het technisch en beroepsonderwijs? In dit artikel lees je hoe virtual reality onze leerlingen naar de jobs van morgen loodst.
Zou je met je school graag meewerken aan een onderzoek rond duaal leren in samenwerking met de KU Leuven? Dan moet je dit nieuwsartikel ook eens lezen. Verscheen onlangs ook op onze website. verscheen.