dinsdag 25 oktober 2022
Netwerkdag Duaal Leren 2

Wanneer het klikt tussen trajectbegeleider en mentor

Duaal leren bestaat intussen zo’n zes à zeven jaar. Eerst in een testfase en sinds september 2019 organiek verankerd. Het wetgevend kader is er. Maar zo’n nieuw type onderwijs krijgt pas echt vorm in de samenwerking tussen scholen en bedrijven. Trajectbegeleider duaal leren Eddy Vanhoef van GO! scholencampus Alicebourg Lanaken vroeg zich af hoe bedrijven dat duaal leren eigenlijk ervaren. Op een netwerkdag duaal leren georganiseerd in GO! campus VOX Pelt op 14 oktober laatstleden kreeg hij de kans twee mensen van metaalbedrijf MSD Metalworking naar hun kijk op de materie te vragen.

DUAAL LEREN

In 2015 koos de Vlaamse Regering ervoor om een nieuwe gelijkwaardige onderwijsvorm in te voeren waar competenties op een andere manier aangeleerd en ingeoefend worden als kwaliteitsvol en volwaardig alternatief naast de bestaande klassieke onderwijsstelsels: duaal leren. Scholen en bedrijven moesten de afgelopen jaren hierin hun weg zoeken. Stilaan krijgen ze daar nu steeds meer vat op. In de eerste plaats aan de hand van de dagelijkse praktijk uiteraard, maar ook dankzij netwerkmomenten waarop de diverse betrokken partners heel wat van elkaar leren.

In GO! campus VOX Pelt organiseerde op 14 oktober 2022 de Limburgse werkgroep rond samenwerken met de arbeidsmarkt - met vertegenwoordigers van de 4 scholengroepen van GO! Limburg - zo’n netwerkevent voor trajectbegeleiders duaal leren, praktijkleerkrachten én ondernemers.

Leerlingen van de opleiding Horeca in de school toverden voor de gelegenheid de ontvangstruimte op de campus om tot een stijlvolle eventzaal en verwelkomden de genodigden met hapjes van eigen makelij.

Netwerkdag Duaal Leren 4B

Op het dagprogramma, drie gasten met elk een specifiek onderwerp:

Filip Govaerts, sectorconsulent Horeca Forma Vlaanderen stelde zich luidop de vraag “Welke verwachtingen zijn er bij de betrokken partners over duaal leren en hoe vinden we elkaar?”

Ingeborg Leën, stafmedewerker Flankerend Onderwijsbeleid bij Provincie Limburg, leidde het publiek door de website JOW, een onlineplatform waarop iedereen die met duaal leren te maken heeft, informatie en voorbeeldmateriaal over het onderwerp kan vinden. Alles overzichtelijk gestructureerd en up-to-date gehouden.

Eddy Vanhoef, zelf trajectbegeleider op GO! scholencampus Alicebourg Lanaken, kwam een supermatch tussen een trajectbegeleider en een mentor toelichten aan de hand van een interview met Mark Dessers, managing director bij MSD Metalworking, en Kevin Broos, mentor duaal leren op de werkvloer in het bedrijf. MSD Metalworking is een toeleveringsbedrijf van precisieonderdelen, die met 55 moderne draai- en freesmachines zowel prototypes als grote reeksen in allerlei materialen produceert.

Achteraf was er ruim tijd om te netwerken.

Duaal leren door de ogen van mensen in het bedrijf

Scholen kennen intussen steeds beter wat duaal leren voor de school betekent. Maar hoe zien bedrijven duaal leren binnen hun organisatie en de samenwerking tussen school en hun bedrijf? Eddy Vanhoef nodigde Mark Dessers, CEO van MSD Metalworking en Kevin Broos, mentor duaal leren in het bedrijf, uit voor een interview. Beide heren werken ondertussen al jaren met leerlingen op hun werkvloer. Oorspronkelijk in de vorm van stages, maar sinds een aantal jaren ook in de onderwijsvorm duaal leren.

Wat voor bedrijf is MSD?

Mark Desssers: MSD is de afkorting van Metaalwerken Schreurs Dilsen en werd opgericht in 1989 door Erik Schreurs als machinefabriek en toeleverancier van precisieonderdelen, eerst voor de mijnen en Diamont Board. Op dit moment zijn wij een van de grotere toeleveranciers in België van precisieonderdelen en beschikken we over een 70-tal CNC-machines voor het bewerken van voornamelijk metalen onderdelen met een hoge precisie. We hebben de capaciteit in huis om alles in 3D te meten tot op circa 1mµ nauwkeurig. We hebben 45 mensen in dienst.

Welke producten maken jullie?

Mark Dessers: Dat kunnen machineonderdelen zijn, verbruiksgoederen voor sensoren, onderdelen van tandwielkasten, allerlei gereedschap om dingen te manipuleren, onderdelen voor landbouwmachines of toegangscontrole. Ook heel eenvoudig werk zoals kacheldeurtjes. We hebben een tachtigtal klanten, maar het merendeel gaat in toelevering naar een tiental klanten, met de windmolensector en de staalindustrie als grootste afnemers. Heel divers dus en we komen wereldwijd toepassingen tegen waar onderdelen van ons in verwerkt zijn.

Hoe zijn jullie in contact gekomen met duaal leren?

Mark Dessers: Jaarlijks hebben we een aantal stagiairs van de verschillende technische scholen uit Bree, Genk en de Maaskant. Veel van deze stagiairs worden na hun opleiding werknemers in ons bedrijf. Vroeger stonden we daar minder bij stil, intussen beseffen we dat het bedrijf er alle belang bij heeft dat deze jonge kandidaten een zo goed mogelijk beeld hebben van onze activiteiten en van het beroep dat hen hier te wachten staat. We staan daarom heel bewust open voor samenwerking tussen school en bedrijfsleven. Zo zijn we een 3-tal jaar geleden mee in het traject gestapt omdat we dit dadelijk een kans wilden geven.

quote icoon

Veel van onze stagiairs worden na hun opleiding werknemers in het bedrijf. Vroeger stonden we daar minder bij stil, intussen beseffen we dat het bedrijf er alle belang bij heeft dat deze jonge kandidaten een zo goed mogelijk beeld hebben van het beroep dat hen hier te wachten staat.

— Marc Dessers, CEO MSD Metalworking

Om de opleiding duaal leren in te richten, moest er een mentor aangesteld worden. Wat vond je van de opleiding? Hoe verliep die?

Kevin Broos: Ondanks de korte duur is de opleiding zeker een meerwaarde. Tijdens de opleiding wordt er de nadruk op gelegd dat je er niet van uit mag gaan dat de leerling alles al kan of onmiddellijk snapt. Er wordt je aangeleerd dat je tijdens het uitleggen van een opdracht helemaal terug naar de basis moet gaan en dat je vooral moet letten op de reactie van de leerling: is die mee?

Soms moet je een stapje terug zetten en je uitlegstrategie aanpassen. Dit inoefenen gebeurt in de opleiding in de vorm van een rollenspel, waarin je iets moet uitleggen wat voor jou vanzelfsprekend is, maar voor je tegenspeler natuurlijk niet. Die doet alsof die er niets van kent. Zo leer je snel hoe moeilijk het is iets vrij eenvoudig uit te leggen.  

Is de opleiding een meerwaarde voor de mentor om leerlingen te begeleiden? Eventueel ook voor werknemers die al langer in dienst zijn?

Kevin Broos: Ik zie zeker de waarde van de opleiding ook voor onze eigen werknemers. In ons bedrijf hebben we een aantal verantwoordelijken die meerdere mensen in de productie aansturen. Zo’n mentoropleiding zou voor hen ook waardevol kunnen zijn.

De opleiding scherpt je sociale vaardigheden aan. Daar heeft iedereen wat aan. Ook in ons bedrijf zijn mensen die heel goed hun vak kennen niet per se van nature gemaakt om vlot kennis over te brengen. Deze opleiding kan daarbij helpen.

Wat is jullie ervaring met het duaal traject binnen het bedrijf?

Kevin Broos: Tot nu toe ging dat vrij goed. We merken dat de leerlingen meer van hun kunnen laten zien dan bij gewone stages. Deze jongeren komen bij ons binnen als leerling maar al gaande zien we ze steeds meer een teamlid worden. Gedurende het hele jaar kunnen ze ervaring opdoen, ze zien veel meer variatie doordat de periode veel langer en gespreid is. Ze ontwikkelen zo hun praktische handelingen en worden ervaren in bepaalde dingen.

Een mooi voorbeeld is het ontbramen van een onderdeel; dat lijkt simpel maar je moet hier toch een bepaalde handigheid voor aanleren, deze handigheid leer je niet in een gewone stage omdat die te kort is. Onze werknemers reageren toch vooral positief op de leerlingen duaal leren. Ze zien zelf in dat deze leerlingen een onderdeel van de toekomst van het bedrijf zijn. Het is tegenwoordig zeer moeilijk om bekwame mensen te vinden die een technische achtergrond hebben, een leerling een heel jaar mee laten lopen in het bedrijf in een duaal traject zorgt ervoor dat ze nadien veel makkelijker inzetbaar zijn in de organisatie.

Netwerkdag Duaal Leren 3
quote icoon

De opleiding tot mentor duaal leren scherpt je sociale vaardigheden aan. Daar heeft iedereen wat aan. Ook in ons bedrijf zijn mensen die heel goed hun vak kennen niet per se van nature gemaakt om vlot kennis over te brengen.

— Kevin Broos, mentor duaal leren in MSD Metalworking

Hoe verliep de samenwerking tussen de trajectbegeleider en de mentor?

Kevin Broos: Heel positief. Er werd duidelijk en open gecommuniceerd. Op regelmatige basis spraken we af om de voortgang van de leerling te evalueren. Wij vinden het belangrijk dat de leerling duaal leren zelf achter deze stage staat en ervoor wil gaan. Dat moet de trajectbegeleider op voorhand goed aftoetsen … wat volgens ons wel het zeker het geval is geweest voor de afgelopen stages.

Welk beeld hebben jullie van de leerling duaal leren na het doorlopen van het traject?

Kevin Broos: De leerlingen groeien tijdens het hele jaar, ze lijken volwassener te worden van begin tot einde. Dit heeft waarschijnlijk met de leeftijd te maken, maar zeker ook met de opgedane kennis en ervaring tijdens het jaar.

We hebben het gevoel dat deze leerlingen verder staan na 1 schooljaar binnen onze organisatie ten opzichte van medewerkers die bij ons beginnen zonder technische voorkennis en zich moeten ontwikkelen en inwerken over een periode van 2 jaar.

Is er een verschil tussen blokstage/alternerende stage versus duaal leren?

Kevin Broos: We zien een duidelijk verschil… De blokstages kan je eerder beschouwen als een kennismaking met het vak. Tijdens de duale stage worden de leerlingen voorbereid om perfect binnen een organisatie te kunnen functioneren.

Hoe verder het schooljaar vordert, hoe duidelijker het wordt dat de leerlingen echt in de productieomgeving worden geïntegreerd en ook meer en meer als een volwaardige medewerkers aanvoelen. Ze kunnen de job uitvoeren zoals ze het tijdens het schooljaar aangeleerd werden. Het vertrouwen is er meer. De leerlingen zijn niet enkel technisch maar ook als persoon rijper geworden om te starten aan hun loopbaan.

quote icoon

We merken dat de leerlingen meer van hun kunnen laten zien dan bij gewone stages. Deze jongeren komen bij ons binnen als leerling maar al gaande zien we ze steeds meer een teamlid worden.

— Kevin Broos, mentor duaal leren MSD Metalworking

Tot slot, hoe kijken jullie inmiddels naar het concept van duaal leren?

Mark Dessers: Positief. Zeker voor onze sector waarin een trend gaande is waarbij lean werken (leren werken zonder verspillingen) aangevuld wordt met quick response manufacturing. Kort wil dat zeggen dat je je niet alleen gaat leiden door de efficiëntie van hoe je iets maakt of door de productie van één stuk op zich, maar veeleer oog hebt voor de hele keten van de organisatie om zo tot efficiëntere doorlooptijden te komen en sneller antwoorden te kunnen bieden op de vragen en noden van klanten. Een van de principes die hierbij gelden is dat je over een gezonde overcapaciteit beschikt in je machinepark. Ons bedrijfsmodel is hier deels op gebaseerd. Wij hebben bewust een lagere bezetting op onze machines om beter te kunnen plannen, om producten te kunnen testen en om beter of sneller aan de noden van onze klanten te kunnen voldoen. Het blijft natuurlijk zonde dat een deel van die overcapaciteit onbenut blijft. Als het juridisch en verzekeringstechnisch mogelijk is, zouden we een deel van deze capaciteit aan de scholen ter beschikking willen stellen om zo tot een win-win te komen, gezien de investeringen en de leerlingen duaal leren van vandaag ons kapitaal van morgen zijn.

We hebben altijd het gevoel dat het onderwijsniveau in België hoger is dan in Nederland bijvoorbeeld, maar net om die reden is er in Nederland veel meer initiatief om de leerlingen nadien verder op te leiden in een school die gerund wordt door een consortium van bedrijven (zoals bv. de vroegere Philipsschool). Een en ander is natuurlijk ingegeven door de hogere technologische behoeften die ASML (Advanced Semiconductors Materials Lithography) in Nederlands Limburg veroorzaakt. Duaal leren is voor ons al een verdere stap naar een nauwere samenwerking tussen school, bedrijf en de mensen die er werken of graag willen werken.

Welke boodschap wil je meegeven aan bedrijven die het concept duaal leren nog niet kennen of starten met duaal leren?

Mark Dessers: Dat duaal leren een aanrader is. Voor je eigen leertraject in het begeleiden van leerlingen, voor je interne opleidingen en om het risico op mislukking te verkleinen bij het aanwerven van nieuwe werknemers. We verwachten minder uitstroom doordat leerlingen duaal leren beter weten waar ze aan beginnen eens ze echt hun intrede doen op de arbeidsmarkt. Wij blijven dus enthousiast en hopen dat duaal leren zich ook in andere scholen doorzet.

Je moet er in het bedrijf weliswaar ook wat tijd voor vrijmaken, maar het is tegenwoordig voor elke KMO een serieuze uitdaging geworden de vacatures degelijk ingevuld te krijgen. De tijd dat je je kon beperken tot het plaatsen van een advertentie met dadelijk succes ligt intussen achter ons. De leerling moet ook het gevoel hebben dat het ‘duaal’ is, dat het voor ieder een win-win kan zijn, en dat wil zeggen dat er van het bedrijf ook verwacht mag worden dat het tijd investeert in de kandidaat, en dat dat op een kwalitatieve manier gebeurt. Dit is voor bedrijven natuurlijk ook een leerproces. Het mentorschap is daarom zeker een stap in de goede richting, Die mentorbekwaamheid bijbrengen aan onze technische mensen is een opdracht en moet geleidelijk aan groeien, maar eens collega’s door hebben dat het samenwerken er uiteindelijk makkelijker en aangenamer door wordt, volgt al de rest.

quote icoon

Duaal leren is een aanrader, voor je eigen leertraject in het begeleiden van leerlingen, voor je interne opleidingen en om het risico op mislukking te verkleinen bij het aanwerven van nieuwe werknemers.

— Mark Dessers, CEO MSD Metalworking

Meer weten over DUAAL LEREN?

Contacteer:

Kijk ook op:

.

GO! nieuwsbrief