Het GO! wil onbetaalde schoolfacturen weg
Het aantal onbetaalde schoolfacturen blijft stijgen, de gemiddelde betaalachterstand groeit fors aan: terwijl in 2018 zo’n 8 procent van het totale bedrag aan schoolfacturen achterstallig bleef, steeg dit in 2022 tot 13 procent. Daarom houdt het GO!, tien jaar na de publicatie van zijn eerste visie over dit thema, het beleid rond schoolkostenbeheersing opnieuw tegen het licht. Onderwijsprofessionals en middenveldorganisaties kwamen samen tot een aantal principes voor scholen en speerpunten voor beleidsmakers.
Basisprincipes voor scholen en speerpunten voor beleidsmakers
Een studie van personen en gezinnen in schuldbemiddeling toonde aan dat maar een beperkt percentage van de onderzochte dossiers onbetaalde schoolfacturen bevatte. De schoolfactuur blijkt meestal de eerste die wordt betaald. De conclusie: als een gezin de schoolfactuur niet betaalt, is er een zwaar onderliggend probleem - meestal armoede. Dat probleem kan de school of leerkracht niet alleen oplossen. Maar we voelen wel de verantwoordelijkheid om een deel van de oplossing te zijn.
Als je weet dat 1 op de 7 leerlingen in armoede opgroeit, verbaast het niet dat het bedrag van onbetaalde schoolfacturen te hoog blijft oplopen. Bovendien leert onderzoek naar schoolkosten dat verschillen in kosten tussen studierichtingen en scholen in het secundair onderwijs de gelijke toegang tot onderwijs bedreigen, en dat de toegang tot bepaalde activiteiten zoals meerdaagse uitstappen nog altijd samenhangt met de sociaaleconomische achtergrond.
“Binnen het GO! doen scholen en instellingen al jaren inspanningen om de schoolkosten voor ouders laag te houden”, duidt Koen Pelleriaux, afgevaardigd bestuurder van het GO!. “In 2013, tien jaar geleden, gaven we onze schoolteams al handvatten om daar een doordacht beleid rond te bouwen. Nu hebben we onderwijsprofessionals en middenveldorganisaties opnieuw samengebracht om onze visie op schoolkostenbeleid te actualiseren. Want de context is vandaag anders – denk maar aan de toenemende digitalisering en commercialisering. Het is belangrijk dat we als onderwijsverstrekker onze verantwoordelijkheid nemen om zo iedereen gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs te garanderen en gelijke kansen te bieden op een diploma.”
Het GO! vertrekt vanuit preventie: kosten voor ouders vermijden.
De nieuwe visietekst bevat volgende basisprincipes waarmee schoolteams aan de slag kunnen om hun schoolbeleid vorm te geven:
- Zorgen voor een bewustzijn in het hele schoolteam over uitsluitingsmechanismen, waarbij leidinggevend, onderwijzend en ondersteunend personeel armoedevaardig handelt.
- Transparantie bieden over schoolkosten en communiceren, niet alleen via het schoolreglement maar ook tijdens het inschrijvingsgesprek, via een brochure, op de schoolfactuur, … Een vertrouwenspersoon aanstellen voor ouders.
- Garantie bieden op schoolboeken voor iedereen bij de start van het schooljaar.
- Creatief en kostenbewust omspringen met schooluitstappen.
- Aandacht hebben voor leerlingen met functiebeperkingen, want zij maken vaak bijkomende kosten.
- De handen in mekaar slaan met lokale partners, lokale overheden en andere scholen.
Tegelijkertijd roept het GO! de beleidsmakers op om actie te ondernemen:
- Voer een maximumfactuur in voor het secundair onderwijs.
- Stem schooltoelages af op studiekosten voor de laagste inkomens.
- Onderzoek de piste van kosteloze, gezonde maaltijden.
- Voorzie een vijfjaarlijkse monitoring van schoolkosten.
De visietekst kwam tot stand in focusgroepen met onderwijsprofessionals – leerkrachten, directeurs en andere collega’s - en in het ‘lerend netwerk gelijke onderwijskansen’. Daarnaast betrok het GO! ook externe partners: Netwerk tegen Armoede, de Vlaamse Ombudsdienst, Vierdewereldgroep Aalst en ’T AnTWOORD. De Raad van het GO! keurde de visietekst goed.
.
