In steeds diverser wordende klassen toch de leerwinst van élke leerling maximaliseren? Met aandacht voor onderwijskwaliteit én leermotivatie? De GO! visietekst Gepersonaliseerd samen leren vormt een brede aanzet tot een nieuwe, wetenschappelijk onderbouwde, kijk op leren.
Onze maatschappij wordt elk jaar diverser en onze scholen weerspiegelen dat. Denk dan zeker niet alleen aan verschillen in taalvaardigheid en cultuur. We worden ons ook steeds bewuster van allerlei leermoeilijkheden of psychosociale factoren en hun invloed op het leren. Elke leraar probeert bovendien de motivatie hoog te houden door in te spelen op verschillen in leerstijlen, talenten en interesses in de klas. Een hele opgave, als je dat wil doen met aandacht voor élke leerling!
Ondanks al deze inspanningen, blijkt uit vergelijkend onderzoek dat de kloof tussen de hoog- en laagpresteerders intussen eerder toeneemt. De overheid verscherpt daarom haar focus op curriculum en onderwijskwaliteit met een toenemende verantwoordingsdruk in het kielzog. Ook pers, politiek en publieke opinie mengen zich gretig in het debat. Wat is goed onderwijs eigenlijk? Moeten we vooral kennis overdragen? Of net niet? Mag een leraar dan nog instructie geven? Mag onderwijs ook nog leuk zijn? Hoe hoog leggen we de lat?
Om een antwoord op al deze vragen en uitdagingen te bieden schuiven zowel nationale als internationale onderwijsexperts gepersonaliseerd leren naar voor als na te streven ideaal.
Specifieke GO! benadering
Het GO! vult gepersonaliseerd leren vanuit het PPGO! in als ‘gepersonaliseerd samen leren’. Het illustreert meteen de GO! specifieke visie op gepersonaliseerd leren. Hoewel de combinatie van gepersonaliseerd en samen op het eerste gezicht een contradictie lijkt, zijn de twee begrippen binnen het GO! onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Gepersonaliseerd leren
Gepersonaliseerd samen leren gaat verder dan maatwerk. Er gaat uiteraard veel aandacht naar doeltreffende differentiatie door de leraar om een antwoord te bieden op de diversiteit aan leernoden in de groep. Tegelijk ondersteunen we de leer- en zelfsturingsvaardigheden van de lerende zodat die een stelselmatig grotere rol krijgt in de aansturing van het leerproces, op school én levenslang.
Samen
Gepersonaliseerd leren wordt soms ten onrechte verward met individueel leren. Nochtans is er een cruciaal verschil tussen beide. Geïndividualiseerd leren vertrekt vanuit het individu, terwijl gepersonaliseerd leren ontstaat en plaatsvindt binnen een sociale context. Via leren in interactie kun je het leren van individuen verder verruimen. Dezelfde zelfsturende vaardigheden zijn daarbij belangrijk maar die sturing wordt gedeeld met anderen. In co-gestuurd leren kan een leraar een lerende helpen in het bereiken van zijn doelstellingen. In sociaal-gestuurd leren kan een groep zich samen sturen richting gezamenlijke doelstellingen.
Gepersonaliseerd samen leren
De ambitie van het GO! is duidelijk. Gepersonaliseerd samen leren betekent dat we met élke lerende, binnen een sociale context, maximaal rendement nastreven op het vlak van leervermogen, leerwinst en leermotivatie. Dat verwezenlijken we met doelgerichte differentiatie in combinatie met het systematisch aanleren van zelfsturende vaardigheden. We maken daarvoor gebruik van evidence-informed praktijken en een onderzoekende aanpak op school. Gepersonaliseerd samen leren in het GO! vindt plaats binnen de context van het curriculum en kan alleen gerealiseerd worden met de actieve betrokkenheid van zowel de lerende, de leraar als het (school)beleid.
We zoeken uit waar in het leerproces de moeilijkheid ligt en zoeken de gepaste begeleiding. Inzicht in zelfsturend leren bij jezelf en je leerlingen is daarvoor cruciaal.
— Evelien, GO! campus FLX (Leopoldsburg)
