Was een school aansturen vroeger al niet eenvoudig, vandaag is het dat zeker niet. Gelukkig is er nu ook meer ondersteuning voor schoolleiders en -teams. Als sociaal pedagoog en leerkracht van opleiding begeleidt Katrien Vergauwen al 20 jaar onderwijsteams en schoolleiders binnen hun specifieke schoolcontext.
Katrien Vergauwen werkte de laatste vier jaar binnen de Fluxusacademie, waar ze haar opleidingsaanbod ontwikkelde. Sinds kort is ze ook actief voor Clever. Clever is een opleidingscentrum dat is ontstaan uit een unieke samenwerking tussen GO! scholengroepen Brussel, SCOOP en UN!K met als doel de expertise die binnen de scholen op alle domeinen ter beschikking is te delen en te vermenigvuldigen.
Een begeleiding van Katrien begint meestal met een vraag naar verandering:
Katrien: “De vragen hierboven zijn complex, ze zijn niet eenvoudigweg op te lossen met een aantal tips. Het is telkens opnieuw een zoektocht naar de sleutels tot verandering binnen dat team, met die specifieke geschiedenis en cultuur en met die bepaalde schoolleider.
Gelukkig zijn er een aantal universele wetmatigheden (met dank aan inzichten uit de ‘corporate antropologie’ en uit ‘deep democracy’ die het samenleven en samenwerken van mensen voorspelbaarder maken en die een antwoord helpen vinden op de moeilijkheden die schoolleiders en onderwijsteams tegenkomen.”
Tijdens haar begeleidingen creëert Katrien in teams zogenaamde kampvuurgesprekken: dat zijn gesprekken waarin de wijsheid van de groep gedeeld wordt en waar besluiten genomen worden die voor iedereen herkenbaar en aanvaardbaar zijn.
Katrien zoekt met het team naar patronen: bv. wat is in de groep onbewust – en misschien ongewild – de manier van spreken, denken, interageren, leiding geven? Hoe tevreden zijn ze daar mee? Wat kan ieder van de groep doen om beweging te krijgen in de situatie, om dat wat ze willen loslaten en veranderen ook daadwerkelijk te bereiken?
Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de rituelen binnen het team. Rituelen kunnen enorm kostbare pareltjes binnen een team zijn, die vaak onderschat worden – of zelfs afgeschaft worden omwille van de roep om efficiëntie. Daar moet je echt mee opletten.
Katrien: “Het is zonde en ook nefast voor teams om die zaken die vaak heel verbindend werken en indirect zin geven aan het werk, omwille van vermeende efficiëntie overboord te gooien. Die rituelen, zoals bijvoorbeeld een nieuwjaarsetentje of een lentedrink zijn echt geen overbodige bijkomstigheden. Integendeel. Ze geven op een informelere manier betekenis aan wie we zijn.”
De aanpak van Katrien is relatief uniek, toch zeker in Vlaanderen. Veel inspiratie komt uit Nederland waar het studiegebied van de corporate antropologie veel verder ontwikkeld is. Dat maakt de aanpak erg verfrissend, zeker voor teams die het gevoel hebben ‘al alles geprobeerd te hebben’.
Katrien: “Als externe – neutrale – partij binnen de schoolcontext, wordt het van mij gemakkelijker aanvaard dat ik veranderingsprocessen in gang zet. Ik toon teams dat de wijsheid altijd al aanwezig was binnen de groep en help eigenlijk alleen om die naar boven halen, waardoor groei mogelijk wordt. Zo zet ik schoolleiders weer in hun kracht en leer hen om een gezond evenwicht te bewaken tussen daadkrachtig en verbindend leiderschap.”
Katrien begrijpt leerkrachten en schoolleiders als geen ander en heeft een immens respect voor hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en noodzaak. Onze huidige sociale context maakt het echter niet evident om onderwijs met volle overtuiging zijn rol te laten spelen. Denk maar aan het lerarentekort, de voortdurende vernieuwingen, de groeiende diversiteit, weinig tijd versus veel werk en de sociale druk die op de schouders van het onderwijs rust. Toch blijven leerkrachten en schoolleiders met hart en ziel hun weg zoeken binnen deze complexe omstandigheden. Met haar opleidingstrajecten wil Katrien, vanuit haar eigen enthousiasme en gedrevenheid, hen in deze zoektocht ondersteunen.
Katrien: “Het is immers van onschatbare waarde dat er in scholen een context wordt gecreëerd die maakt dat de job haalbaar blijft. Dat er werkvreugde is in contact met elkaar. Dat de passie en bevlogenheid gekoesterd kunnen worden om kinderen en jongeren breed te vormen en te laten opgroeien tot evenwichtige, zorgzame volwassenen.”
Op 11 september 2024 neemt Katrien Vergauwen als een van de keynotesprekers deel aan HRinEDU | VITAAL HR-BELEID VOOR ONDERWIJS | Gent, het hr-congres van HOGENT.
Ook aan de slag met je schoolteam? Via katrien.vergauwen@go-clever.be kan je alvast meer info opvragen. Neem zeker ook eens een kijkje in de agenda van onze PBD-GO! voor opleidingen en vormingen over verwante thema’s.
.