Twee verenigingen voor leerkrachten wetenschappen uitten in een open brief hun bezorgdheid over het aandeel van de wetenschapsvakken in de eindtermen, en bijgevolg ook in de GO! lessentabellen. Nochtans heeft het GO! ook voor de wetenschapsvakken de best mogelijke oplossingen gezocht in de lessentabellen en binnenkort ook in de leerplannen.
De overheid geeft via de eindtermen de opdracht om het nieuwe curriculum op te bouwen met een focus op wiskunde en talen als kernelementen voor een doorstroom naar het vervolgonderwijs en de arbeidsmarkt. Aan de andere kant moet het curriculum voorzien in het ontwikkelen van essentiële competenties om te participeren aan het maatschappelijke leven. Het GO! blijft achter dat principe van de modernisering staan en geeft dus invulling aan sleutelcompetenties op het vlak van digitale knowhow, burgerschap, cultuur en financiële geletterdheid.
Binnen deze context bouwt het GO! sterke studierichtingen met een duidelijk profiel uit. We streven daarbij naar een zo hoog mogelijke onderwijskwaliteit. Het ambitieniveau blijft dus hoog door in onze leerplannen meer gewicht te geven aan het specifieke gedeelte in alle studierichtingen. We baseren ons daarvoor op het doorstroomprofiel van deze studierichting, afgesproken in overleg met het hoger onderwijs en op basis van doorstroomcijfers van de betrokken studierichting. Voor studierichtingen met finaliteit arbeidsmarkt baseren we ons daarvoor op de beroepskwalificaties opgesteld door de betrokken sectoren.
Binnen de sleutelcompetentie ‘wiskunde, wetenschappen, technologie en STEM’ zetten we meer in op de basics, namelijk wiskunde, en in de studierichtingen die voorbereiden op doorstroom naar wetenschappen in het hoger onderwijs laten we de wetenschappen doorwegen in het specifieke gedeelte van de studierichting. De essentie van de basisvorming is dat die breed is en dat de bijbehorende minimumdoelen voor iedereen in de doorstroom (dus ook voor leerlingen die voor talen kiezen), haalbaar moeten zijn. Studierichtingen worden preciezer afgestemd op de wetenschapsdomeinen waarnaar leerlingen logischerwijs doorstromen, dat is het idee achter de matrix van gemoderniseerde richtingen. In ons leerplanconcept volgen we dezelfde redenering: in de basisvorming gaan we voor de breedte van de 16 sleutelcompetenties en in het specifieke gedeelte voegen we hoge studierichtingspecifieke ambities toe. Dat is uitgesprokener dan voorheen en meer op maat van de talenten en interesses van de leerling, én het beantwoordt de vraag naar een goede voorbereiding op het hoger onderwijs. Net als academisch Nederlands en een onderzoekende houding, overigens.
In de open brief halen de auteurs aan dat de wetenschapsuren dalen in de studierichting Humane wetenschappen (doorstroomfinaliteit) en in de nieuwe studierichting Gezondheidszorg (dubbele finaliteit) ten opzichte van de huidige studierichting Gezondheids- en welzijnswetenschappen.
Wat betreft Humane wetenschappen: de briefschrijvers kaarten aan dat er te weinig graaduren natuurwetenschappen aan bod komen als voorbereiding voor een opleiding in de sociale of verzorgende sector. Het doorstroomprofiel dat voor de studierichting Humane wetenschappen in overleg met het hoger onderwijs door AHOVOKS werd opgesteld, beschrijft dat de leerlingen het vaakst doorstromen naar studies archeologie, kunstwetenschappen, moraalwetenschappen, pyschologische en pedagogische wetenschappen, politieke en sociale wetenschappen, rechten en de professionele bachelors gezondheidszorg en handelswetenschappen. Dit zijn studies die doorgaans geen extra voorkennis wetenschappen vragen bovenop de basisvorming – wel een sterke basis wiskunde, statistiek, talen en studierichtingspecifieke inhouden zoals filosofie, psychologie, .... Als gevolg zijn er geen specifieke eindtermen wetenschappen voor deze studierichting en bestaat de invulling louter uit de eindtermen basisvorming. De specialisatie zit dus in die inhouden die eigen zijn aan de studierichting om hun slaagkansen te optimaliseren in het vervolgonderwijs.
Wat betreft de studierichting Gezondheidszorg: dit is een nieuwe studierichting in de dubbele finaliteit. Een vergelijking maken met een oude studierichting tso is geen correcte vergelijking. De oude studierichting Gezondheids- en welzijnswetenschappen kent nu een vervolg in de doorstroom en in de dubbele finaliteit. In de dubbele finaliteit moet er naast een voorbereiding op mogelijk vervolgonderwijs ook ingezet worden op het realiseren van een beroepskwalificatie om zo toegang te verwerven tot de arbeidsmarkt. In de gezondheidszorg is het echt nodig dat deze leerlingen ruim op de werkplek aanwezig zijn om te kunnen 'zorgen voor mensen', dit kan niet in school worden aangeleerd. Eenmaal op de werkplek moeten zij immers zorg kunnen toedienen aan mensen en dit moet op een kwalitatieve manier gebeuren. Het sterkste argument is hier ongetwijfeld dat er vanuit de beroepskwalificaties zelf geen enkele vraag is naar een inhoudelijke invulling van wetenschappen. Wat de voorbereiding op het hoger onderwijs betreft, vraagt het doorstroomprofiel enkel extra kennis toegepaste biologie. De hiervoor bepaalde doelen zijn ruimschoots realiseerbaar binnen de opgegeven tijd: 1 lesuur in de tweede graad en 2 lesuren in de derde graad.
Tot slot, er zit absoluut een visie en heel wat denkwerk achter het samenstellen van de lessentabellen. Voor veel factoren in deze evenwichtsoefening stond het GO! trouwens ook niet aan het roer. Het was een gemeenschappelijke oefening waarin overheid, hoger onderwijs, sectoren, onderwijsverstrekkers én heel wat leraren hun inbreng hadden.
_______________________________
Je vindt hier de open brief van lerarenverenigingen VOB en VeLeWe.
.